ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 4/17 Μαΐου 1914: Το Πρωτόκολλο της Κερκύρας και ο Ελληνο-Αλβανικός συμβιβασμός

Υπογράφεται μεταξύ εκπροσώπων της νέας Αλβανικής κυβέρνησης και της Προσωρινής Κυβέρνησης της Βορείου Ηπείρου το Πρωτόκολλο της Κερκύρας.

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 4 /17 Μαρτίου 1913: Οι αμφίβιες επιχειρήσεις του ναυτικού και η απελευθέρωση των Αγίων Σαράντα στον Α΄ Βαλκανικό

Η προσωρινή κυβέρνηση της Βορείου Ηπείρου είχε δημιουργηθεί με πρωτοβουλία των Ελλήνων Ηπειρωτών στο τμήμα της πατρογονικής εστίας που δεν είχε συμπεριληφθεί στο ελεύθερο ελληνικό κράτος, παρά το γεγονός ότι ο Ελληνικός Στρατός είχε κινηθεί και το είχε απελευθερώσει με τολμηρές ναυτικές αποβάσεις και διεισδύσεις λίγο πριν την πτώση των Ιωαννίνων. Στις αρχές του 1914, η απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων (με το πρωτόκολλο της Φλωρεντίας) ήταν για μια ευρύτερη Αλβανία, που θεωρήθηκε προτιμότερη από μια ισχυρή Ελλάδα στην “έξοδο” της Αδριατικής.

O πρόεδρος της προσωρινής κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Βορείου Ηπείρου, Γεώργιος-Χρηστάκης Ζωγράφος

Η ανακήρυξη της Βορείου Ηπείρου οδήγησε σε συγκρούσεις μεταξύ πολιτοφυλακών των Ηπειρωτών και των Αλβανών και τον θάνατο και εξορία πολλών επιφανών ανδρών μέχρι που η μεσολάβηση του προέδρου Γεωργίου-Χρηστάκη Ζωγράφου και Αλβανών παραγόντων οδήγησαν σε μια συμφωνία συμβιβασμού.

Η συμφωνία προέβλεπε την ύπαρξη της περιοχής της Βορείου Ηπείρου ως αυτοδιοικούμενης επαρχίας υπό την επικυριαρχία του νεοδομηθέντος Πριγκηπάτου της Αλβανίας. Έτσι, οι επαρχίες (παλιά βιλαέτια) της Κορυτσάς και του Αργυροκάστρου θα είχαν ευρύτερες διοικητικές, θρησκευτικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές ελευθερίες εντός των ορίων του Αλβανικού κράτους. Ο συμβιβασμός δεν επέτρεπε το όνειρο των Χειμαριωτών και άλλων Βορειο-Ηπειρωτών για Ένωση με την Ελλάδα αλλά έδινε ένα “πάτημα” που θα επέτρεπε μιας μορφής αυθυπαρξίας υπό αλβανική επικυριαρχία.

ο Γουλιέλμος-Φρειδερίκος Χάινριχ, πρίγκηπας του Βιντ (Wilhelm Friedrich Heinrich Prinz zu Wied) ορίστηκε από τις Δυνάμεις ηγεμόνας της Αλβανίας. Αν και δέχθηκε απρόθυμα το διορισμό του, επισκέφθηκε τη χώρα την οποία σύντομα εγκατέλειψε χωρίς να ενημερώσει κανέναν και για να μην επιστρέψει ποτέ. Στη θέση του ανέβηκε ο τότε πρωθυπουργός Αχμέτ Μουχτάρ Ζογκολί που ανέλαβε καθήκοντα προέδρου της Αλβανίας για να αυτοανακηρυχθεί μετά βασιλιάς με το όνομα Ζόγκου ο Α΄.

Ο Βενιζέλος, έχοντας δεσμευτεί προς τις Δυνάμεις να μην υποστηρίξει τα σχέδια της Ένωσης των ελληνικών κοινοτήτων, πίεσε τους Έλληνες εκπροσώπους να επικυρώσουν το πρωτόκολλο. Όσο κι αν ήταν μια απογοήτευση για πολλούς, θα μπορούσε να είναι ένα πρώτο βήμα για μια καλύτερη συμφωνία ίσως, όταν οι συνθήκες το ευνοούσαν αργότερα. Οι τελευταίοι αντέδρασαν αλλά χωρίς υποστήριξη, στρατό και βοήθεια, δέχτηκαν τελικά με απροθυμία.

Η συμφωνία έμελλε να μην εφαρμοστεί ποτέ λόγω των αναταράξεων από την κήρυξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και καταργήθηκε ουσιαστικά το 1921, αφήνοντας το όνειρο της ελεύθερης Βορείου Ηπείρου ως μια θαμπή ανάμνηση.

Most Popular