Με την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου ο ελληνικός στρατός κινείται και ανακαταλαμβάνει την περιοχή της Βορείας Ηπείρου.
Η Βόρεια Ήπειρος είχε επιδικαστεί στο νεοσυσταθέν αλβανικό κράτος με την συνθήκη της Φλωρεντίας (1913), παρόλο που ο ελληνικός στρατός την είχε ήδη απελευθερώσει στον 1ο Βαλκανικό πόλεμο (1912). Ο Βενιζέλος αρνήθηκε αρχικά να την επιστρέψει, αφού στην περιοχή είχε ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις και ο ντόπιος πληθυσμός ήταν κατά πλειονότητα ελληνικός. Όταν, όμως, οι Μεγάλες Δυνάμεις τον απείλησαν με άρνηση αναγνώρισης της κυριαρχίας των νήσων του Αιγαίου, υπέκυψε.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 17 Φεβρουαρίου/1 Μαρτίου 1914: Ανακήρυξη της Αυτόνομης Βορείου Ηπείρου
Η έναρξη του Παγκοσμίου Πολέμου ήταν η ευκαιρία για την δυναμική επιστροφή του ελληνικού στρατού, παρόλο που η Ελλάδα δεν συμμετείχε στον πόλεμο. Η αναρχία και η βία που επικρατούσαν στο αλβανικό κράτος προκαλούσε κινδύνους στην περιοχή και οι Δυνάμεις κάλεσαν την Ελλάδα να επιβάλει την τάξη. Υπογράμμιζαν μάλιστα ότι θα συναινούσαν στην παραχώρηση της περιοχής, αν η Ελλάδα συντασσόταν με την Entente.
Σε απάντηση, η Ιταλία, που ενδιαφερόταν για τα στενά του Οτράντο, κατέλαβε τον Αυλώνα. Οι ιταλικές διεκδικήσεις θα φανούν κατά τη διάρκεια του εθνικού διχασμού (1915-1917), όταν θα επεκτείνουν την κατοχή τους μέχρι την κεντρική Ήπειρο και τα Ιωάννινα.
Ο ελληνικός στρατός θα επιστρέψει στην Βόρειο Ήπειρο άλλες δύο φορές: την 3η με την είσοδο της χώρας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο (1917) από όπου και πάλι θα αναγκαστεί να αποχωρήσει με τη Συνθήκη των Παρισίων (1921) και την τελευταία το 1940-41 στο Αλβανικό έπος.
