Η «Νοεμβριανή επανάσταση» (Novemberrevolution) ξεσπά σε πολλές γερμανικές πόλεις απαιτώντας τον τερματισμό του Α’ Παγκοσμίου και την επιστροφή του στρατού από το μέτωπο. Θα είναι το τέλος της μοναρχίας στη Γερμανία και θα φέρει τη συνθηκολόγηση της χώρας.
Οι αιτίες πίσω από το κίνημα ήταν βαθιές και ανάγονται πολλά χρόνια πριν τον πόλεμο. Χώρα που αναπτύχθηκε ραγδαία, η Πρωσία, ήλεγξε τις εξελίξεις μεταξύ των γερμανικών κρατών τα οποία τελικά κατόρθωσε να ενώσει υπό την ηγεσία της. Ωστόσο, η οικονομική και βιομηχανική πρωτοκαθεδρία της ενωμένης Γερμανίας δεν μπόρεσε να εκφράσει πολιτικά το σύνολο των κοινωνικών τάξεων.
Θεωρώντας τις κατώτερες τάξεις ανάξιες να κατανοήσουν τις εξελίξεις, ο “Σιδηρούς Καγκελάριος”, Όττο φον Μπίσμαρκ, περιφρονούσε την δυναμική τους. Ο Γερμανός εργάτης μπορούσε να θυσιάζεται στον πόλεμο και να εργάζεται εξαντλητικά, αλλά όχι να εκπροσωπείται ή να απαιτεί περισσότερα από όσα η κυβέρνηση και ο Κάιζερ αποφάσιζαν για αυτόν. Η αποπομπή πάντως του γηραιού Μπίσμαρκ το 1890 άνοιξε δρόμο για το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα (SPD), που μέχρι το 1912 είχε εξελιχθεί στο ισχυρότερο και πιο πολυάριθμο στη Γερμανία.
Η έκρηξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου βρήκε πολλούς αντίθετους αλλά οι φωνές των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, Κομμουνιστών και Αναρχικών δεν ακούγονταν. Η πείνα που επέφερε ο αποκλεισμός των Συμμάχων, οι εκατόμβες που προκαλούσε ο πόλεμος, οι εκατοντάδες χιλιάδες ακρωτηριασμένων και κομματιασμένων ψυχικά ανθρώπων αλλά κυρίως η αποτυχία των επιτελών να δώσουν μια προοπτική νίκης ή έστω τέλους στη σφαγή, έκαναν γρήγορα το καζάνι να κοχλάζει.
Τον Οκτώβριο του 1918, ξέσπασε μια πρώτη σειρά στασεων, σε αντικατοπτρισμό της επανάστασης του Φεβρουαρίου του 1917 κατά του τσάρου στη Ρωσία. Οι κινητοποιήσεις σε διάφορες πόλεις κράτησαν περίπου 10 ημέρες πριν κατασταλούν από δυνάμεις του στρατού. Στις 3 Νοεμβρίου όμως, μια νέα σειρά στάσεων σημειώθηκε μεταξύ πληρωμάτων του γερμανικού στόλου που είχαν μείνει ανενεργά από τη ναυμαχία της Γιουτλάνδης, δύο χρόνια νωρίτερα.
Η στάση του Νοεμβρίου εξαπλώθηκε γρήγορα στους εργάτες των ναυπηγείων και από εκεί σε πολλά κοινωνικά στρώματα που αισθάνονταν μακρά καταπίεση. Το σύνθημα “Frieden und Brot” (ειρήνη και ψωμί) βρήκε έκφραση οδηγώντας στην άνοδο των αριστερών/μπολσεβικικών οργανώσεων και στην ανοιχτή σύγκρουση με τον στρατό και τις εθνικιστικές πολιτοφυλακές.
Οι συγκρούσεις θα συνεχιστούν μέχρι τον Αύγουστο του 1919. Μέχρι τότε, η Γερμανία θα έχει συνθηκολογήσει, ο Κάιζερ θα έχει παραιτηθεί και εξοριστεί και η Γερμανία θα έχει περάσει σε μια νέα φάση της ιστορίας της.
