Ο βρετανικός στόλος της Μεσογείου εκτελεί κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την πρώτη από αέρος επίθεση κατά ναυστάθμου στην ιστορία, από τη ναυτική Μοίρα του αεροπλανοφόρου HMS “Illustrious”.
Σε μια κίνηση που -κατά τα λόγια του διοικητή της, Πλωτάρχη John Godle- “θα έκανε την επέλαση της Ελαφράς Ταξιαρχίας στην Κριμαία να μοιάζει λογική”, 20 διπλάνα Fairey Swordfish βαρυφορτωμένα με μια τορπίλη, ή με βόμβες, ή φωτοβολίδες για σήμανση των στόχων, στάλθηκαν μόνα για να καταστρέψουν τον ιταλικό στόλο μέσα στον ίδιο τον προστατευμένο του ναύσταθμο, στον Τάραντα.
Το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού, στο οποίο υπολόγιζαν, χάθηκε όταν ένα αεροπλάνο εμφανίστηκε νωρίτερα πάνω από τα ιταλικά πολεμικά, εγείροντας τις ομοχειρίες των αντιαεροπορικών.
Στις 22:58 τα αεροσκάφη χωρισμένα σε τριάδες επέδραμαν κατά των σημαντικότερων στόχων. Προηγήθηκαν τα αεροσκάφη σήμανσης φωτίζοντας τον ουρανό με φωτοβολίδες. Η πρώτη τριάδα κατευθυνθηκε κατά του θωρηκτού “Conte di Cavour” καταφέρνοντας μια τορπίλη κάτω από την ίσαλο. Ο αρχηγός του σχηματισμού καταρρίφθηκε από τα αντιαεροπορικά του σκάφους, αλλά τα υπόλοιπα δύο πέρασαν μέσα από μια κόλαση τροχιοδεικτικών, στοχεύοντας και το θωρηκτό “Andrea Doria” χωρίς επιτυχία.
Μια ακόμα τριάδα ελίχθηκε από τα βόρεια πετυχαίνοντας δύο χτυπήματα με τορπίλες κατά του θωρηκτού “Littorio”, ενώ άλλη κατευθύνθηκε προς το “Vittorio Veneto” αστοχώντας. Στη συνέχεια ήταν η σειρά των βομβαρδιστικών που πέρασαν πάνω από τη σειρά των καταδρομικών αφήνονοντας το φορτίο τους σχεδόν στα τυφλά. Δύο βόμβες των 250 λιβρών χτύπησαν ισάριθμα καταδρομικά, ενώ τα υπόλοιπα αεροσκάφη στόχευσαν σειρά αντιτορπιλικών χωρίς αποτέλεσμα.
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, δεύτερο κύμα οκτώ αεροσκαφών έφτασε πάνω από το ναύσταθμο και ακολούθησε το ίδιο μοντέλο επίθεσης. Πρώτα επέδραμαν τα τορπιλοβόλα, στοχεύοντας τα μεγαλύτερα θωρηκτά. Το “Littorio” είδε άλλες δύο τορπίλες να έρχονται καταπάνω του με τη μία από αυτές να το συγκλονίζει. Το “Vittorio Veneto” έγινε κι αυτό ξανά στόχος αλλά απέφυγε το χτύπημα. Μία τελευταία τορπίλη κατευθύνθηκε κατά του θωρηκτού “Duilio” ανοίγοντας μια τρύπα στην πλώρη προκαλώντας εισρροή υδάτων που πλημμύρισαν τις πρόσθιες αποθήκες πυρομαχικών.
Τα βομβαρδιστικά του σχηματισμού στοχοποίησαν και πάλι τα καταδρομικά αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Ένα αεροσκάφος χάθηκε και από αυτόν τον σχηματισμό με το διμελές πλήρωμα να σκοτώνεται.
Μέχρι τις 02:39 όλα είχαν τελειώσει με τα τελευταία αεροπλάνα να προσνηώνονται στο HMS Illustrious. Ένα θωρηκτό (Conte di Cavour) χάθηκε παραμένοντας μισοβυθισμένο ως το τέλος του πολέμου, δύο ακόμα βγήκαν εκτός δράσης (το Littorio που προσάραξε και το Caio Duilio που χρειάστηκε ένα έτος για να επανέλθει) κι άλλα δύο καταδρομικά και δύο ακόμα πολεμικά έπαθαν σημαντικές ζημιές, με απώλεια μόλις δύο αεροσκαφών. Σημαντικές ζημιές επίσης υπέστη μια βάση υδροπλάνων κι μια αποθήκη καυσίμων.
Η επιδρομή υπήρξε άθλος τόλμης και καινοτόμου επιτελικού σχεδιασμού, αφού τα αεροπλάνα της αεροπορίας ναυτικού χρησιμοποιήθηκαν ως βασικό εργαλείο κρούσης με επιτυχία θέτοντας εκτός μάχης τις μισές από τις κύριες μονάδες στόλου του ιταλικού ναυτικού. Ο Ναύσταθμος απενεργοποιήθηκε με τα πλοία να μετακινούνται εσπευσμένα στη Νάπολη, μέχρι οι άμυνες του Τάραντα να αναθεωρηθούν και να ενισχυθούν. Η επίθεση αποτέλεσε μάθημα για τα ναυτικά ανά τον κόσμο με τους Ιάπωνες να παραδίδουν μια “μεταπτυχιακή διατριβή” στο ίδιο θέμα, το Δεκέμβριο του 1941, στην άλλη άκρη του κόσμου.
