Παρακούοντας τις ρητές εντολές του Χίτλερ, ο Ρόμμελ διατάσσει υποχώρηση των δυνάμεων του Afrika Korps και των Ιταλών συμμάχων του από την περίμετρο του Ελ Αλαμέιν.
Οι δυνάμεις του Άξονα στην Βόρειο Αφρική είχαν δεχθεί τη συμμαχική κρούση στις 23 Οκτωβρίου 1942 μετά από εργώδη προετοιμασία και ενίσχυση των δυνάμεων της βρετανικής 8ης Στρατιάς με αμερικανικό -κυρίως- πολεμικό υλικό, μαζί με εντατική εκπαίδευση και προετοιμασία.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 23 Οκτωβρίου 1942: Δεύτερη μάχη του Ελ Αλαμέιν, η μεγάλη επίθεση των Συμμάχων
Η επίθεση απέδωσε για πρώτη φορά τα προσδοκώμενα, αλλά το γερμανικό επιτελείο κόντεψε να δώσει στους Συμμάχους την ολοκληρωτική νίκη στη Βόρειο Αφρική διατάζοντας τις δυνάμεις του Γερμανικού Σώματος Αφρικής (DAK) να σταθούν στις θέσεις που κατείχαν και να προβάλλουν αντίσταση μέχρις εσχάτων. Η εντολή ανήκε σίγουρα σε συνθήκες πολέμου μιας άλλης εποχής και ιδίως για το αφρικανικό μέτωπο, που η κινητικότητα διαδραμάτιζε τον πιο σημαντικό ρόλο.
Στις 2 Νοεμβρίου, ο Ρόμμελ έστειλε μήνυμα στο Αρχηγείο ζητώντας να υποχωρήσει:
“Η δύναμη της Στρατιάς έχει απομειωθεί τόσο πολύ μετά από δέκα ημέρες μαχών που δεν είναι πλέον ικανή να προβάλει αποτελεσματική αντίσταση στην επόμενη προσπάθεια διάρρηξης των γραμμών της…Η έλλειψη μηχανοκίνητων οχημάτων καθιστά την οργανωμένη υποχώρηση των μη μηχανοκίνητων τμημάτων της Στρατιάς αδύνατη… Υπό τις συνθήκες αυτές οφείλουμε, τουλάχιστον, να έρθουμε αντιμέτωποι με την προοπτική σταδιακής διάλυσης της Στρατιάς“.
Την επομένη, το Βερολίνο έστειλε την εξής απάντηση:
“Προς τον στρατάρχη Ρόμμελ,
Με απόλυτη εμπιστοσύνη στις ηγετικές σας ικανότητες και το θάρρος των γερμανοιταλικών δυνάμεων υπό τας διαταγάς σας, ο γερμανικός λαός κι εγώ προσωπικά παρακολουθούμε τον ηρωϊκό σας αγώνα στην Αίγυπτο. Η κατάσταση στην οποία βρίσκεστε είναι τέτοια που δεν μπορεί να υπάρξει καμία άλλη σκέψη από το να αντισταθείτε με πείσμα, να μην παραδώσετε ούτε σπιθαμή εδάφους και να ρίξετε κάθε σας όπλο και κάθε σας άνδρα στη μάχη.
Σημαντικές ενισχύσεις σε αεροπορικά μέσα αποστέλλονται αυτή τη στιγμή προς το Νότο. Ο Ντούτσε και ο Ανώτατος Στρατιωτικός Διοικητής κάνουν κι αυτοί τα αδύνατα δυνατά για να σας αποστείλουν τα μέσα που σας είναι απαραίτητα ώστε να συνεχίσετε τον αγώνα. Ο εχθρός, παρά την υπεροχή του, πρέπει κι αυτός να βρίσκεται στα όρια των αντοχών του.
Δεν θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που η σιδερένια θέληση θα θριαμβεύσει των μεγαλύτερων αριθμών. Όσο για τα στρατεύματά σας, οφείλετε να τους δείξετε πως υπάρχει ένας μόνον δρόμος, αυτός της νίκης ή του θανάτου.
Αδόλφος Χίτλερ”
Ο Ρόμμελ παραδέχτηκε πως για πρώτη φορά δεν ήξερε τί να κάνει, καθώς τυπικά έστειλε διαταγές στις δυνάμεις του να περιχαρακωθούν και να προβάλουν αντίσταση. Ήταν μια διαταγή που ήξερε πως δεν θα είχε άλλο αποτέλεσμα από την καταστροφή των δυνάμεών του. Δεν ήταν, ωστόσο, στο χαρακτήρα των Γερμανών αξιωματικών να παρακούουν ρητές διαταγές.
Την επομένη, 4 Νοεμβρίου, ο βρετανός στρατηγός Μοντγκόμερι εξαπέλυσε νέα επίθεση με την υποστήριξη 360 πυροβόλων και δύο συνταγμάτων αρμάτων μάχης, ενώ τρεις ταξιαρχίες πεζικού εφορμούσαν ανοίγοντας δρόμο μέσα από τα ναρκοπέδια. Σύντομα, ο Ρόμμελ έλαβε την απόφασή του, διατάσσοντας υποχώρηση των δυνάμεων του DAK προς δυσμάς.
Η διάσωση των στρατιωτών και όσου υλικού του είχε μείνει ήταν σημαντικότερη από την άποψη του επιτελείου και ο Ρόμμελ δικαιολόγησε την θέση του θεωρώντας πως ο ίδιος είχε άμεση άποψη του πεδίου της μάχης και μπορούσε καλύτερα να αξιολογήσει την κατάσταση και να λάβει τις σωστές αποφάσεις. Η υποχωρητική κίνηση θα κρατήσει 5 μήνες και θα απομακρύνει οριστικά τις δυνάμεις του Άξονα από την Αίγυπτο και το Σουέζ.
