Οι αμερικανικές δυνάμεις, κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην προσπάθεια τους για έλεγχο των νησιών του Σολομώντα είχαν καταλάβει τα νησιά Γκουανταλκανάλ και Τουλάγκι. Αυτά προπολεμικά ελέγχονταν από τη Βρετανία και είχαν καταληφθεί από τους Ιάπωνες το 1941. Μάλιστα, οι τελευταίοι άρχισαν να κατασκευάζουν κι έναν διάδρομο απογείωσης στο Γκουανταλκανάλ, το οποίο θα μπορούσε να απειλήσει τις γραμμές ανεφοδιασμού του συμμαχικού στόλου και να αποτελέσει αγκυροβόλιο του ιαπωνικού αυτοκρατορικού ναυτικού.
Με αυτό το σκεπτικό, στις 7 Αυγούστου 1942, 11.000 Αμερικανοί πεζοναύτες αποβιβάστηκαν και κατέλαβαν τα δύο νησιά. Συνέχισαν μάλιστα την κατασκευή του αεροδρομίου που ονομάστηκε “Henderson”.
Από τα τέλη Αυγούστου, οι Ιάπωνες θα εξαπολύσουν τρεις οργανωμένες επιθέσεις για να ανακαταλάβουν τα νησιά και το στρατηγικής πλέον σημασίας αεροδρόμιο, που θα απειλούσε τις δικές τους κινήσεις αλλά όλες θα αποτύχουν με εξόντωση σχεδόν των δυνάμεων που ενεπλάκησαν (μάχες του Tenaru, του Hendson’s Ridge και του αεροδρομίου Henderson).
Αν και οι προσπάθειες των Ιαπώνων δεν στερούνταν θάρρους και μαχητικότητας, σημαντικά προβλήματα παρατηρήθηκαν μεταξύ του συντονισμού στρατού ξηράς και ναυτικού, που δρούσαν σαν δύο ξεχωριστοί οργανισμοί που περισσότερο ανταγωνίζονταν παρά συνεργάζονταν μεταξύ τους.
Οι συνθήκες, όμως, καλούσαν για συνεργασία. Τον Νοέμβριο, ο ιαπωνικός στρατός ζήτησε τη συνδρομή του ναυτικού σε μια συνδυασμένη επιχείρηση. Ο ναύαρχος Γιαμαμότο διέθεσε 11 μεταγωγικά πλοία που θα μετέφεραν 7.000 άνδρες της 38ης Μεραρχίας Πεζικού με τον εξοπλισμό της και μια ισχυρή δύναμη πολεμικών περιλαμβανομένων δύο καταδρομικών, που στις 12 Νοεμβρίου βομβάρδισαν και έθεσαν προσωρινά εκτός λειτουργίας το αεροδρόμιο Henderson.
Ταυτόχρονα, οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών του ναυτικού, ενημερωμένες για τις ιαπωνικές προσπάθειες, κατηύθυναν μια ισχυρή δύναμη εναντίον τους. Έτσι, η Task Force 67, έφθασε στα νησιά δεχόμενη επιθέσεις από ιαπωνικά αεροπλάνα.
Ξεκινώντας από τις 12 Νοεμβρίου 1942, οι αντίπαλοι θα συγκρουστούν σε δύο νυχτερινές ναυμαχίες υψηλής έντασης, όπου η αεροπορική υπεροχή των Αμερικανών λόγω του αεροπλανοφόρου Enterprise και της βάσης στην ξηρά θα δώσει το αποφασιστικό πλεονέκτημα. Οι αντίπαλοι θα υποστούν συγκρίσιμες απώλειες, με δύο ελαφρά καταδρομικά, επτά αντιτορπιλικά, τριανταέξι αεροπλάνα και ζημιές σε ένα θωρηκτό και δύο βαρέα καταδρομικά για τους Αμερικανούς και δύο θωρηκτά, ένα βαρύ καταδρομικό, τρία αντιτορπιλικά, εξηντατέσσερα αεροπλάνα και το σύνολο των 11 μεταγωγικών για τους Ιάπωνες, με 1.500-2.000 νεκρούς κι αγνοουμένους από κάθε πλευρά.
Στη ναυμαχία αυτή σημειώθηκαν και οι θάνατοι δύο Αμερικανών ναυάρχων (Ντάνιελ Κάλαχαν και Νόρμαν Σκοτ). Σε στρατηγικό επίπεδο, η ιαπωνική επιχείρηση θα αποτύχει και οι Ιάπωνες θα αποσυρθούν από την περιοχή.
