Η μάχη του Κούρσκ στο Ανατολικό Μέτωπο στο Β’ Παγκόσμιο, θα είναι η μεγαλύτερη και πιο άγρια αρματομαχία της ιστορίας. Και επρόκειτο να είναι η τελευταία μεγάλη επίθεση των Γερμανών εκεί, μια σύγκρουση ανάλογη των μεγάλων περικυκλώσεων του πρώτου έτους της εκστρατείας τους κατά της ΕΣΣΔ.
Στόχος της επιχείρησης ήταν να καταφερθεί ένα ισχυρό πλήγμα στον Κόκκινο Στρατό που θα του κατέστρεφε τόσο υλικό και θα του στερούσε τόσο ανθρώπινο δυναμικό, ώστε να καταστεί ανίκανος να αναλάβει άλλες επιθετικές επιχειρήσεις τουλάχιστον μέχρι το Φθινόπωρο. Κέντρο της επίθεσης ήταν η εισέχουσα του Κούρσκ, μια τοποθεσία στον τομέα ένωσης της γερμανικής Ομάδας Στρατιών «Κέντρο» με την ΟΣ «Νότος», μήκους 250 χλμ. και πλάτους 160 χλμ.
Το σχέδιο του στρατάρχη Μανστάϊν για την επιχείρηση “Zitadelle” ήταν μια κλασική κίνηση λαβίδας στα άκρα της εισέχουσας, που θα κύκλωνε τους Ρώσους και θα αποκαθιστούσε την ενότητα του μετώπου. Για την επιχείρηση οι Γερμανοί συγκέντρωσαν τις μηχανοκίνητες και τεθωρακισμένες δυνάμεις τους από όλο το μέτωπο, με 940.000 άνδρες, 3.250 άρματα μάχης, 9.500 περίπου πυροβόλα και όλμους και 2.110 αεροσκάφη. Η Σοβιετική πλευρά, όμως, κάθε άλλο παρά ανυποψίαστη ήταν, αφού το σχέδιο υπεκλάπη από τους Βρετανούς που ενημέρωσαν με κάθε λεπτομέρεια τη STAVKA (το σοβιετικό κεντρικό στρατηγείο).
Οι Σοβιετικοί εφάρμοσαν εκτενές σχέδιο παραπλάνησης συγκεντρώνοντας με τη σειρά τους ισχυρότατες δυνάμεις στο Κούρσκ ενώ οργάνωσαν με επιμέλεια την άμυνα σε διαδοχικές οχυρωματικές ζώνες σε βάθος, μετατρέποντας την εισέχουσα σε αντιαρματική παγίδα. Συνολικά, 1.910.000 άνδρες, με 5.100 άρματα και 25.000 πυροβόλα και όλμους θα έκαναν τους Γερμανούς να υποστούν σημαντικές απώλειες και τραγικά δυσαναπλήρωτες.
Η μάχη ξεκίνησε στις 01:20 το πρωί της 5ης Ιουλίου 1943, με τις πρώτες γερμανικές δυνάμεις της Μεραρχίας Γρεναδιέρων Panzer “Großdeutschland” και τις 3η και 11η Panzer να προωθούνται στα νότια της εισέχουσας για να βελτιώσουν τις θέσεις τους ενόψει της γενικότερης επίθεσης το επόμενο πρωί. Οι Σοβιετικοί πρόβαλαν αντίσταση αλλά μέχρι τα μεσάνυχτα οι Γερμανοί κατέλαβαν τα χωριά Μπούτοβο και Γκερτσόβκα. Η νύχτα πέρασε με ανταλλαγές πυροβολικού που προετοίμαζαν το έδαφος. Τα πιόνια είχαν τεθεί πλέον στη σκακιέρα…
