Ο πρόεδρος Τρούμαν ανακοινώνει σε ομιλία του προς το Κογκρέσο αυτό που έμεινε γνωστό ως «Δόγμα Τρούμαν», μεσούντος του ελληνικού εμφυλίου πολέμου. Πρόκειται για μια αποφασιστική προσπάθεια των ΗΠΑ να ενισχύσουν Ελλάδα και Τουρκία ώστε να βελτιώσουν τις ρημαγμένες υποδομές τους, να ανακτήσουν την οικονομική τους ευρωστία και να διασφαλίσουν την πολιτική τους σταθερότητα, εντός του Δυτικού στρατοπέδου.
Στην Ευρώπη, η αγαλλίαση και οι εορτασμοί για το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έχουν πλέον καταλαγιάσει. Οι άνθρωποι επέστρεψαν στην κανονικότητά τους διαπιστώνοντας πως οι τρομερές καταστροφές από τον πόλεμο είχαν αφήσει τις οικονομίες ρημαγμένες ενώ ακόμα και νικητές, όπως η Βρετανία, ήταν στα όρια της χρεοκοπίας.
Παράλληλα επικρατούσε πολιτικός αναβρασμός στην Ευρώπη και ομάδες με δεσμούς με την Cominform, το αναγεννημένο όργανο της Comintern για την επικράτηση του κομμουνισμού σε όλο τον κόσμο, προωθούσαν τα πολιτικά πλάνα τους στις χώρες της Δύσης, βαδίζοντας προς τον Ψυχρό Πόλεμο.
Η αμερικανική βοήθεια θα επικεντρωνόταν στη νοτιοανατολική Ευρώπη, στην Ελλάδα, που είχε δοκιμαστεί περισσότερο από τον πόλεμο και στην οποία ήταν ενεργός ο εμφύλιος, και στην Τουρκία, μια στρατηγικής θέσης χώρα που βρισκόταν σε διεθνή απομόνωση από το 1923 και είχε ήδη δεχθεί δελεαστικές προσεγγίσεις από την ΕΣΣΔ. Έτσι, στις 12 Μαρτίου 1947, οι ΗΠΑ δεσμεύονται να υποστηρίξουν οικονομικά και στρατιωτικά την Ελλάδα και την Τουρκία, για να αποτραπεί πιθανή μετακίνηση τους στη σοβιετική σφαίρα επιρροής.
Ο Τρούμαν ανέφερε συγκεκριμένα ότι «Οι ΗΠΑ πρέπει να κάνουν πολιτική τους την υποστήριξη των ελεύθερων εθνών που αντιστέκονται στην απόπειρα ένοπλων μειονοτήτων ή εξωτερικών απειλών να τους καθυποτάξουν. Αν δεν συνδράμουμε την Ελλάδα και την Τουρκία σε αυτή τη μοιραία στιγμή, το αποτέλεσμα θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες και για τη Δύση και για την Ανατολή. Ζητώ, επομένως, την έγκριση του Κογκρέσου για βοήθεια προς την Ελλάδα ύψους 400.000.000 δολαρίων ως τις 30 Ιουνίου 1948».
Το δόγμα θα γίνει πιο συγκεκριμένο ένα έτος μετά, όταν θα ανακοινωθούν τα πρώτα μέτρα υπέρ της Ελλάδας και της Τουρκίας και θα μορφοποιήσει την αμερικανική εξωτερική πολιτική στα επόμενα χρόνια.
