ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 27 Δεκεμβρίου 1979: Το σοβιετικό “Blitzkrieg” στο Αφγανιστάν ξεκινά

Ξεκινά η αστραπιαία -και γιγάντια σε σχέση με το μέγεθος της χώρας- σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν, με την ταυτόχρονη επιχείρηση κατάληψης κυβερνητικών κτιρίων στην Καμπούλ και τον έλεγχο σημαντικών συγκοινωνιακών κόμβων στην επαρχία.

Η ιστορία ξεκινά ουσιαστικά τον Απρίλιο του 1978, όταν ο πρόεδρος Μωχάμεντ Νταούντ Χαν ανατράπηκε από κομμουνιστικό πραξικόπημα του Νουρ Μουχαμάντ Ταρακί. Ένα χρόνο μετά, το καθεστώς Ταρακί, ανίκανο να ισχυροποιήσει την επιρροή του στον Αφγανικό πληθυσμό και προωθώντας σειρά από αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις, αναγκάστηκε να καλέσει σοβιετική βοήθεια για να αντιμετωπίσει την αντιπολίτευση στις πόλεις και την αντίσταση στις επαρχίες. Η Αφγανο-Σοβιετική συνθήκη επέτρεψε την ισχυροποίηση της σοβιετικής παρουσίας και της ανάπτυξης μεγάλων κλιμακίων της KGB και ένοπλων μονάδων επιπέδου λόχου και τάγματος αρχικά, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

Την Άνοιξη του 1979, το κλιμάκιο της KGB στην Καμπούλ ενημέρωσε για την επικείμενη πτώση του καθεστώτος Ταρακί. Με τις κρατικές υπηρεσίες να δυσλειτουργούν και με το μεγαλύτερο μέρος του στρατού να έχει λιποτακτήσει και να έχει ενωθεί με αντάρτες, η κατάσταση στο Αφγανιστάν φαινόταν μη αναστρέψιμη. Στις 14 Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος Ταρακί ανατράπηκε από τον πρωθυπουργό Χαφιτζουλά Αμίν, που αναγορεύτηκε ο ίδιος πρωθυπουργός και προέδρος του επαναστατικού συμβουλίου.

Η ανατροπή Ταρακί έθεσε σε κίνηση τα γρανάζια της σοβιετικής επέμβασης. Με μυστικότητα και ποντάροντας σε μηδενικές διεθνείς αντιδράσεις (η Κίνα δεν είχε δεσμούς με τη Μόσχα αλλά απείχε από τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν, ενώ οι σοβιετοαμερικανικές σχέσεις διήνυαν την καλύτερη περίοδό τους με εκατέρωθεν κινήσεις προσέγγισης και αμοιβαίου αφοπλισμού), η σοβιετική διοίκηση κίνησε λίγο μετά τις 19:00 της 27ης Δεκεμβρίου δύο τάγματα ειδικών επιχειρήσεων της KGB και της GRU (περίπου 600 άνδρες), με στολές του Αφγανικού στρατού κατά του προεδρικού μεγάρου και σημαντικών κυβερνητικών κτιρίων (υπουργεία Εσωτερικών, Αμύνης, Τηλεπικοινωνιών).

Μέχρι τις 20:00 οι στόχοι είχαν καταληφθεί, ο Αμίν ήταν νεκρός και μονάδες αλεξιπτωτιστών κατελάμβαναν το αεροδρόμιο της Καμπούλ, όπου γινόταν διαδοχικές προσγειώσεις ρωσικών μεταγωγικών. Στο ραδιόφωνο ανακοινώθηκε ότι ένα κίνημα ήταν εν εξελίξει, ο Αμίν είχε συλληφθεί, δικαστεί και εκτελεστεί για τα εγκλήματά του κατά του λαού του Αφγανιστάν και ότι οι Σοβιετικές δυνάμεις ενίσχυαν τις Αφγανικές με βάση την ισχύουσα «συνθήκη Φιλίας, Συνεργασίας και Καλής Γειτονίας».

Το επόμενο πρωΐ, ισχυρές μηχανοκίνητες δυνάμεις διέβησαν τα σοβιετοαφγανικά σύνορα και σε λίγες ώρες έλεγξαν τις κυριότερες προσβάσεις στη χώρα. Μεταξύ τους, η 108η και 5η Μεραρχία Μηχανοκίνητων Τυφεκιοφόρων της Φρουράς, το 860ό ανεξάρτητο Σύνταγμα Μηχανοκίνητων Τυφεκιοφόρων, ενώ σε δεύτερη φάση η 201η και 58η Μεραρχίες Τυφεκιοφόρων, η 56η Ανεξάρτητη Ταξιαρχία Αεροπορικής Εφόδου και το 36ο Μικτό Αεροπορικό Σώμα όλα υποκείμενα στην 40ή Στρατιά, που κινητοποίησε επίσης την 103η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία Αλεξιπτωτιστών. Συνολικά, 80.000 άνδρες (έφτασαν τις 115.000 με ενισχύσεις), 1.800 άρματα μάχης και πάνω από 2.000 τεθωρακισμένα σάρωσαν κάθε επίφαση αντίστασης αιφνιδιάζοντας τους πάντες.

Η επιχείρηση θα εξελιχθεί άσχημα σε βάθος χρόνου, με το σοβιετικό στρατό να αντιμετωπίζει την μεγαλύτερη αντίσταση της ιστορίας του, αφού, οι αφιλόξενες εκτάσεις του Αφγανιστάν, οι σκληροτράχηλοι πολεμιστές και τα αμερικανικά όπλα που από ένα σημείο και μετά έρρεαν  στα χέρια των ανταρτών Μουτζαχεντίν, θα τους στοιχίσουν έναν εφιάλτη εννέα ετών, 14.500 νεκρών και ταπεινωτική ήττα. Ταυτόχρονα το Αφγανιστάν θα υποφέρει αφάνταστα με κάπου 850.000 νεκρούς, 2 εκατομμύρια εκτοπισμένους και 5 εκατομμύρια πρόσφυγες.

Most Popular