ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 20 Αυγούστου 636: Μάχη του Γιαρμούκ, δικέφαλος αετός εναντίον Αράβων

Οι δυνάμεις των Αράβων κατατροπώνουν τον στρατό του βυζαντινού αυτοκράτορα Ηρακλείου στις όχθες του ποταμού Γιαρμούκ (ελληνικά: Ιερομύακας), στα υψώματα του Γκολάν, κοντά στα σημερινά σύνορα Συρίας και Ιορδανίας.

Θορυβημένοι από την αραβική κατάκτηση της Δαμασκού, σημαντικής πόλης και δεσπόζουσας στην περιοχή, οι Βυζαντινοί έστρεψαν την προσοχή τους στην αντιμετώπιση του νέου κινδύνου. Ο Ηράκλειος οργάνωσε μια εντυπωσιακή σε μέγεθος στρατιά αποτελούμενη από αυτοκρατορικά στρατεύματα, Σλάβους και Φράγκους μισθοφόρους, Αρμενίους και Γεωργιανούς, αλλά και εκχριστιανισμένους Άραβες και κινήθηκε προς τη Συρία επιδιώκοντας την αποφασιστική αναμέτρηση.

Μάχη του Ιερομύακος (Γιαρμούκ), απεικόνιση σε χειρόγραφο του 13ου αιώνα. Οι Άραβες απεικονίζονται με τουρμπάνια και οι Ρωμαίοι αναχρονιστικά με πανοπλίες Φράγκων σταυροφόρων.

Ο αραβικός στρατός εγκατέλειψε τη Δαμασκό και υποχώρησε στο εσωτερικό, όπου ενισχύθηκε με νέες δυνάμεις και ανασυγκροτήθηκε. Η μάχη που έγινε τελικά στο Γιαρμούκ κράτησε έξι μέρες σε συνθήκες αφόρητης ζέστης και μέσα σε ορεινά περάσματα. Οι Βυζαντινοί είχαν το αριθμητικό πλεονέκτημα, αλλά απέτυχαν να το εκμεταλλευτούν καθώς το πεδίο της σύγκρουσης δεν ευνοούσε μια καθολική μάχη παρά τρία ή τέσσερα διαφορετικά πεδία παράλληλης αντιπαράθεσης. Οι Άραβες υπό την ηγεσία του πολεμάρχου Χαλίντ αλ Ουαλίντ πιέστηκαν αλλά επέδειξαν μεγάλη προσαρμοστικότητα και ευελιξία.

Ο Χαλίντ οργάνωσε μια επίλεκτη δύναμη από ελαφρά οπλισμένους ιππείς που παρενέβαιναν οπουδήποτε ο βυζαντινός στρατός κέρδιζε το πλεονέκτημα. Μέχρι την έκτη μέρα η βυζαντινή παράταξη δεν άντεχε άλλο. Η ζέστη, οι αιματηρές συγκρούσεις και η αβεβαιότητα των πολλαπλών μετώπων τους έκαμψαν. Μια αραβική γενική επέλαση τους έσπασε και εξέθεσε τις πλάτες των στρατιωτών στα σπαθιά και τα βέλη των Αράβων.

Η ήττα στον Γιαρμούκ ήταν από τις μεγαλύτερες της εποχής, εκδιώκοντας για πάντα τους Βυζαντινούς από τη Συρία ύστερα από 10 αιώνες ρωμαιο-βυζαντινής κυριαρχίας. Ο αρχιστράτηγος Θεόδωρος «Σακελλάριος» Τριθύριος σκοτώθηκε και ο Χαλίντ αλ Ουαλίντ αναδείχθηκε τροπαιούχος. Ο τελευταίος υπήρξε σύντροφος του προφήτη Μωάμεθ και σημαντική στρατιωτική φυσιογνωμία. Με την νίκη του στον Γιαρμούκ οι Άραβες μουσουλμάνοι επεκτείνονται για πρώτη φορά εκτός της αραβικής χερσονήσου και σταθεροποιούν την εξουσία τους στην περιοχή.

Most Popular