Λαμβάνει χώρα κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο η επιχείρηση “Rügen”, δηλαδή ο βομβαρδισμός της Γκερνίκα (Γκουέρνικα), μιας μικρής βασκικής πόλης η οποία βρισκόταν στα χέρια των Δημοκρατικών. Την επίθεση έκαναν η Γερμανική Λεγώνα “Condor” και η ιταλική “Aviazione Legionaria”, που ενίσχυαν τους εθνικιστές.
Η Γκερνίκα των 7.000 κατοίκων βρέθηκε ξαφνικά στο στόχαστρο των προελαυνόντων εθνικιστών καθώς έφραζε τη δίοδο προς το Μπιλμπάο, 30 χλμ. δυτικά. Ένα εργαστάσιο φορητών όπλων ήταν η μόνη στρατιωτική αξία της, αλλά η απόφαση βομβαρδισμού πάρθηκε μάλλον για ψυχολογικούς λόγους. Με τους Βάσκους να έχουν αναλάβει να υπερασπιστούν μόνοι τους την χώρα τους και 23 τάγματα ελαφρού πεζικού τους ήδη στο μέτωπο, η καταστροφή της πόλης, πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο της βασκικής κοινότητας, θεωρήθηκε ότι θα τσάκιζε το ηθικό του στρατού τους.
Η επίθεση σε συνεχή κύματα έριξε κάπου 40 τόνους βομβών καταστρέφοντας το μεγαλύτερο μέρος της πόλης, που εκείνη τη μέρα είχε συγκέντρωσει κατοίκους των περιχώρων λόγω της αγοράς της. Πάνω από 10.000 άτομα υπολογίζεται ότι υπήρχαν εκείνη τη στιγμή στην Γκερνίκα.
Οι απώλειες που άφησε η επιχείρηση είναι αντικρουόμενες. Οι Ισπανοί Δημοκρατικοί και οι Αγγλογάλλοι δημοσιογράφοι ανέβασαν τις απώλειες σε 3.000 με 5.000, αλλά προφανώς υπερέβαλαν. Οι αρχές δήλωσαν 1.650 νεκρούς ενώ οι Σοβιετικοί μίλησαν για 800 νεκρούς στο σημείο, χωρίς να υπολογιστούν όσοι πέθαναν αργότερα από τα τραύματα τους. Η επίθεση που σόκαρε την κοινή γνώμη λόγω της ωμότητάς της, αποτυπώθηκε στον ομώνυμο πίνακα του Πικάσο το ίδιο έτος.
