Ο πιλότος του προπορευόμενου ‘Val’ έστειλε σήμα ότι ερχόταν για προσνήωση, έκοψε στοιχεία κινητήρα και άφησε το βομβαρδιστικό του να γλιστρήσει σε μια υποδειγματική προσέγγιση. Ξαφνικά, συνειδητοποίησε κάτι που έκανε την αδρεναλίνη να διώξει την κόπωση της μάχης στην στιγμή. Το αεροπλανοφόρο δεν ήταν ιαπωνικό!
Αν εξαιρέσεις το ramp strike, την πρόσκρουση στο πίσω μέρος του καταστρώματος πτήσεων εξαιτίας κακού υπολογισμού του ύψους κατά την προσέγγιση, η προσνήωση σε λάθος αεροπλανοφόρο είναι ό,τι χειρότερο για έναν αεροπόρο του Ναυτικού. Σε αυτή την περίπτωση θα γνωρίσει από πρώτο χέρι το έθιμο: το πλήρωμα τού άλλου πλοίου κάνει το αεροπλάνο του… αγνώριστο γράφοντας πάνω του ειρωνικά μηνύματα ενώ στο καρέ τον περιμένουν εβδομάδες ή και μήνες ανηλεών πειραγμάτων. Τουλάχιστον όμως το αεροπλανοφόρο είχε την ίδια σημαία με το δικό του.
Στην αεροναυμαχία της Θάλασσας των Κοραλλίων (4-8 Μαΐου 1942) συνέβη ένα από τα πιο περίεργα περιστατικά του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ιαπωνικά αεροπλάνα επεχείρησαν να προσνηωθούν σε ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο. Η πρώτη αναμέτρηση μεταξύ αεροπλανοφόρων στην ιστορία ήταν μια χαοτική, εν πολλοίς, σύγκρουση καθώς οι αντίπαλες δυνάμεις δεν ενεπλάκησαν άμεσα –ούτε καν είχαν οπτική επαφή– αλλά χρησιμοποίησαν τα αεροσκάφη τους για επίθεση και άμυνα. Οι Αμερικανοί όμως είχαν κάτι που οι Ιάπωνες στερούντο. Ραντάρ.
Όταν την 7η Μαΐου ο Ναύαρχος Τακάγκι εξαπέλυσε αργά το απόγευμα μια δύναμη δώδεκα βομβαρδιστικών καθέτου εφορμήσεως D3A1 Type 99 ‘Val’ και δεκαπέντε τορπιλλοπλάνων B5N2 ‘Kate’ για να επιτεθούν στην Μοίρα καταδρομικών του Ναυάρχου Κρέις, τα αεροπλανοφόρα USS Lexington (CV-2) και USS Yorktown (CV-5) την έπιασαν στο ραντάρ και έστειλαν μαχητικά F4F-3 Wildcat για να την συναντήσουν. Τα αμερικανικά μαχητικά αιφνιδίασαν την ασυνόδευτη από Zero δύναμη κρούσης προκαλώντας τέτοια σύγχυση ώστε οι Ιάπωνες πιλότοι σκόρπισαν για να σωθούν ματαιώνοντας αναγκαστικά την αποστολή τους.
Αποκαμωμένοι από την μάχη και αποπροσανατολισμένοι, έψαχναν στην απεραντοσύνη του Ειρηνικού για το αεροπλανοφόρο τους και το εντόπισαν. Ή έτσι νόμιζαν. Αυτό που δεν ήξεραν ήταν ότι έπαιρναν γραμμή για προσνήωση στο USS Yorktown. Αλλά ούτε και οι Αμερικανοί ήταν προετοιμασμένοι γι’ αυτό που ακολούθησε.
«Ήταν ένα χάος, παντού υπήρχαν γιαπωνέζικα αεροπλάνα, αμερικανικά αεροπλάνα και αεροπλανοφόρα. Δεν μπόρεσα να βρω το δικό μου αεροπλανοφόρο, έτσι κατέβηκα σε ένα άλλο. Είδα τρία ιαπωνικά να κάνουν κύκλους μαζί μας και νόμισα ότι ανήκαν στην Πτέρυγα κάποιου άλλου αεροπλανοφόρου. Προσνηώθηκα και βρισκόμουν στην αίθουσα ενημέρωσης όταν κάποιος κατάλαβε ότι εκείνα τα τρία ήταν γιαπωνέζικα…» θυμάται ο Ανθυποπλοίαρχος, τότε, Elbert McCuskey της Μοίρας VF-42.
O χειριστής του πρώτου ‘Val’ στο pattern κατάλαβε επίσης πως κάτι δεν πήγαινε καλά και πανικόβλητος σπρώχνει την μανέτα στο τέρμα δίνοντας φουλ στοιχεία κινητήρα την τελευταία στιγμή πριν πιάσει κατάστρωμα. Αποσβολωμένοι οι υπόλοιποι πιλότοι τον ακολούθησαν αυτόματα χωρίς να έχουν συνειδητοποιήσει ακριβώς τι γίνεται. Σημειωτέον ότι τα αεροσκάφη ήταν άοπλα καθώς είχαν απορρίψει τις βόμβες τους όπως προβλέπει η διαδικασία πριν την προσνήωση.
Μόλις οι πυροβολητές του Yorktown αντελήφθησαν τι συνέβαινε, όλα τα αντιαεροπορικά του πλοίου άρχισαν να βάλλουν ξέφρενα σε ο,τιδήποτε πετούσε –ακόμη και εναντίον Wildcats. Ο ναύτης Bill Surgi ήταν αυτόπτης μάρτυρας του απίστευτου περιστατικού.
«Υπήρχε ακόμη φως στα δυτικά ενώ ανατολικά ο ουρανός είχε σκοτεινιάσει. Στο Yorktown ετοιμαζόμασταν να προσνηώσουμε την περίπολο μάχης μας (CAP, Combat Air Patrol) από F4F Wildcat όταν μια ομάδα αεροπλάνων άρχισε να κάνει κύκλους πάνω από τα πλοία στέλνοντας διακεκομμένα φωτεινά σήματα, τα οποία δεν αναγνωρίσαμε, και μπήκαν στο pattern. Ο LSO (Landing Signal Officer) περίμενε να κατεβάσει F4F επειδή ήταν τα μόνα αεροπλάνα που αναμέναμε εκείνη την ώρα όταν είδε να έρχεται ένα αεροσκάφος με σταθερά σκέλη προσγείωσης. Ήταν ιαπωνικό ‘Val’…
O LSO του κάνει σήμα ‘wave off’ και ο Ιάπωνας πιλότος υπακούει. Καθώς το γιαπωνέζικο περνούσε από τα αριστερά και φάνηκε ο ‘κεφτές’ (‘meat ball’, ο ιαπωνικός κόκκινος δίσκος στην αργκό του αμερικανικού Ναυτικού) όλα τα πυροβόλα έριχναν εναντίον του. Ήταν σαν πυροτεχνήματα, με τροχιοδεικτικά να πηγαίνουν σε όποιο αεροσκάφος περνούσε. Φαντάζομαι θα κατάλαβαν ότι δεν είμασταν δικοί τους!
Δεν είχε ξαναγίνει κάτι τέτοιο και είμασταν στα νύχια μας. Μέσα στην γενικότερη σύγχυση, μερικά από τα F4F πέταξαν μέσα από φίλια πυρά. Ο Σημαιοφόρος William W. Barnes κατέβηκε με το ψυγείο λαδιού του διαλυμένο. Ήταν έτοιμος να δείρει τους plane handlers ζητώντας να μάθει γιατί του ρίξαμε…»
Αλλά και οι Ιάπωνες δεν ξέχασαν το περιστατικό. Ένας από τους πιλότους διηγείται πώς οι παραισθήσεις από την κόπωση τους έκαναν να βλέπουν «αεροπλανοφόρα» στον αχανή ωκεανό. Όταν εντόπισαν ένα που δεν ήταν αντικατοπτρισμός, άναψαν τα φώτα τους και ξεκίνησαν την προσέγγιση για προσνήωση. Μόνο που δεν ήταν δικό τους.
«Τα πληρώματά μας ήταν αηδιασμένα. Είχαν πετάξει ατέλειωτες ώρες πάνω από θάλασσα, αντιμετώπισαν καταιγίδες και έχασαν τα ίχνη της θέσης των αεροπλανοφόρων μας. Όταν τελικά είδαν το περιζήτητο αμερικανικό πολεμικό να πλέει ανυποψίαστο κάτω από δεκαοκτώ βομβαρδιστικά, αυτά δεν είχαν βόμβες…»
Από τα 27 ιαπωνικά αεροσκάφη που απονηώθηκαν εκείνη την ημέρα, μόνο 18 κατάφεραν να επιστρέψουν στο αεροπλανοφόρο τους. Όλοι οι χειριστές που χάθηκαν ήταν βετεράνοι τους οποίους δύσκολα θα αντικαθιστούσε το Αυτοκρατορικό Ιαπωνικό Ναυτικό. Οι τύχες του πολέμου είχαν αρχίσει να αλλάζουν για την Ιαπωνία.
Αλέξανδρος Θεολόγου
Πρώτη δημοσίευση 17/4/2019
7 Μαΐου 1942: Όταν οι Ιάπωνες πήγαν να προσνηωθούν σε αμερικανικό αεροπλανοφόρο!
