Η τολμηρή επίθεση του 617 Squadron στα φράγματα της κοιλάδας του Ρουρ τον Μάιο του 1943 έγραψε ιστορία. Όμως για την RAF η ιστορία δεν είναι κάτι στείρο, περιοριζόμενο σε μερικά εκθέματα σε κάποιο μουσείο. Πολύ σύντομα, οι επισκέπτες του RAF Museum στο Hendon θα βιώσουν –με την βοήθεια της εικονικής πραγματικότητας– πώς ήταν να πετάς με ένα τετρακινητήριο Lancaster μέσα στο σκοτάδι που έσκιζαν χιλιάδες τροχιοδεικτικά γερμανικών αντιαεροπορικών εναντίον του φράγματος Möhne.
Η νέα εμπειρία virtual reality που προσφέρει το Μουσείο της RAF «βάζει» το κοινό μέσα σε ένα από τα βομβαρδιστικά της Επιχείρησης Chastice: Φορώντας το ειδικό γιλέκο και το VR head-set θα μπορεί κανείς όχι μόνο να έχει θέα 360ο του εσωτερικού του Lanc αλλά και να νιώθει τον βόμβο των τεσσάρων Merlin καθώς το αεροπλάνο πετά για να εκπληρώσει τη αποστολή του με μια «bouncing bomb» στην τροποποιημένη αποθήκη βομβών.
Χάρη στην εικονική πραγματικότητα, η απομίμηση τμήματος ατράκτου βομβαρδιστικού Lancaster «ζωντανεύει» ενώ τα πυκνά αντιαεροπορικά θυμίζουν πως εκείνο το βράδυ του ’43 τα πληρώματα του 617 Sqn αντιμετώπιζαν αληθινά, φονικά πυρά. «Στο Μουσείο της RAF ενδιαφερόμαστε πολύ για νέους τρόπους αφήγησης της ιστορίας της RAF. Η ευκαιρία να γίνουν οι επισκέπτες μας μέρος της ιστορίας των Dambusters είναι ένας από αυτούς» λέει ο διευθυντής του τμήματος επισκεπτών και εμπορικής ανάπτυξης Μπάρυ Σμιθ.
«Η εμπειρία αυτή δεν έχει σκοπό να εξηγήσει τα γεγονότα της αποστολής» εξηγεί ο Όλι Κέϋ, βοηθός δημιουργικού της All Seeing Eye Ltd που ανέλαβε το έργο. «Έχει να κάνει με την ιστορία αληθινών ανθρώπων που βρίσκονταν στα αεροπλάνα, μεταφέροντας την αίσθηση του πώς ήταν να ήσουν εκεί». Χωρίς τα αντιαεροπορικά. Οι πρώτοι που το δοκίμασαν ήταν μέλη οικογενειών των Dambusters. Κάθισαν στις θέσεις που κατείχαν οι δικοί τους 76 χρόνια νωρίτερα και ορισμένοι ήταν μετά εμφανώς συγκινημένοι. Κατά κάποιον τρόπο ήταν κι εκείνοι εκεί…
Η επιδρομή κατά των φραγμάτων του Ρουρ έγινε θρύλος, εμπνέοντας αργότερα πλήθος βιβλίων, ταινιών και ντοκιμαντέρ. Οι πρώτοι «Dambusters» είχαν επιλεγεί ένας-ένας προσωπικά από τον Αντισμήναρχο Γκάι Γκίμπσον για τον βομβαρδισμό των φραγμάτων Möhne, Eder και Sorpe. Τα τροποποιημένα Lancaster B.III Special που έλαβαν μέρος στην αποστολή χτύπησαν την νύχτα της 16ης προς 17η Μαΐου ρίχνοντας τις ευρηματικές βόμβες Vickers Type 464 ‘Upkeep’ που σχεδίασε ο Μπαρνς Γουώλλις από ύψος –ακριβώς– 60 ποδών (18,2 μ) και με ταχύτητα 220 μιλίων/ώρα (354 χαω) με 11 από τα 19 αεροσκάφη να πλήττουν τον στόχο τους.
Τα δύο πρώτα φράγματα κατεστράφησαν πλημμυρίζοντας την κοιλάδα, το τρίτο υπέστη μόνο ελαφρές ζημιές. Το χάος όμως που προκάλεσε η επίθεση παρακώλυσε για αρκετό καιρό την γερμανική πολεμική βιομηχανία σε αυτήν την στρατηγικής σημασίας περιοχή. Έξι βομβαρδιστικά καταρρίφθηκαν και δύο έπεσαν πάνω σε ηλεκτρικά καλώδια πετώντας εξαιρετικά χαμηλά μέσα στην νύχτα. Από τους 133 αεροπόρους που έλαβαν μέρος στην επιδρομή, 53 δεν επέστρεψαν. Σήμερα η 617 Μοίρα είναι ενεργή και εξοπλισμένη με μαχητικά 5ης γενιάς F-35Β Lightning II.
Αλέξανδρος Θεολόγου
Πρώτη δημοσίευση 11/1/2019