Οι Ιάπωνες που αναχαίτιζαν σοβιετικά αεροσκάφη στον Ψυχρό Πόλεμο έλεγαν ότι ήταν σαν μια παράσταση θεάτρου Καμπούκι, ένα στυλιζαρισμένο δράμα. Μόνο που μερικές φορές η παράσταση γινόταν κάπως πιο αληθοφανής απ’ ότι έλεγε το σενάριο –με σοβιετικά και αμερικανικά μαχητικά στα «ψαλίδια»… Αυτή είναι μια από τις ιστορίες που θυμίζουν πως ένα μόνο λάθος μπορούσε να είχε πολύ σοβαρές συνέπειες.
Αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA αποκαλύπτουν ότι στα μέσα της δεκαετίας του ’80 οι Σοβιετικοί άρχισαν να αναπτύσσουν MiG-23 στην παλιά αμερικανική βάση του Cam Ranh στο Βιετνάμ, την ίδια βάση που κόστισε εκατομμύρια δολάρια στους Αμερικανούς για να κρατηθεί μακριά ο κομμουνιστικός κίνδυνος… Στις αρχές του 1984 το Cam Ranh Bay υποδέχθηκε βομβαρδιστικά μακράς ακτίνας και αναγνωριστικά Tu-16 ‘Badger’ και Tu-95/142 ‘Bear’. Τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους προσγειώθηκαν 14 αεροσκάφη της πλέον ικανής, τότε, έκδοσης MiG-23MLD ‘Flogger-K’.
Τα επόμενα τέσσερα χρόνια τα Flogger είχαν περιστασιακές συναντήσεις με αμερικανικά αεροσκάφη που επιχειρούσαν στην περιοχή, συχνά από αεροπλανοφόρα που διέπλεαν την Νότια Σινική Θάλασσα. Πλέοντας κοντά στο Βιετνάμ, τα F-14A των αεροπλανοφόρων παρέμεναν σε ετοιμότητα για την περίπτωση που κάποιο σοβιετικό αεροσκάφος από την βάση Cam Ranh πλησίαζε την αμερικανική Ομάδα Μάχης. Συνήθως οι Σοβιετικοί άφηναν τα Tomcats να τους… δείχνουν την έξοδο. Στις 14 Αυγούστου 1987 ήταν διαφορετικά.
Δύο F-14A της Μοίρας VF-2 ‘Bounty Hunters’ πήραν εντολή να απονηωθούν για την αναχαίτιση δύο ‘bogeys’ που κατευθύνονταν προς το αεροπλανοφόρο USS Ranger και τα πλοία της συνοδείας του. Ο Πλωτάρχης Jon ‘Hooter’ Schreiber και ο Αντιπλοίαρχος Jim ‘T-Dog’ Dodge, RIO (Radar Intercept Officer) και Διοικητής της VF-2, ανέλαβαν τον νότιο στόχο που κινείτο προς την Ομάδα Μάχης ενώ ο παραστάτης τους ακολούθησε τον βόρειο που έβαλε πορεία προς ένα P-3C Orion το οποίο εκτελούσε αποστολή έρευνας. Ακόμη μια αναχαίτιση ρουτίνας των «Κόκκινων».
Με την απονήωση ο RIO εγκλώβισε στο ραντάρ τον στόχο, για να ακολουθήσει οπτική επαφή στα 20 μίλια. Ένα λεπτό αργότερα το Tomcat με χαρακτηριστικό κλήσης ‘Bullet 200’ (F-14A BuNo 162594) διασταύρωνε το MiG-23 από αριστερά και συνέχισε με αριστερή στροφή βάζοντας μετάκαυση. Ο ελιγμός του ‘Hooter’ τον έφερε πάνω και πίσω από το Flogger, δίνοντάς του το πλεονέκτημα. Ο πιλότος του MiG αντέδρασε άμεσα αρχίζοντας μια σειρά ελιγμών. Αναστρέφοντας, τα δύο μαχητικά κατέληξαν στα «ψαλίδια». Αυτή η αναχαίτιση δεν θα ήταν όπως οι άλλες.
Μόλις το MiG οριζοντιώθηκε, ο Πλωτάρχης Schreiber προσπάθησε να πιάσει σχηματισμό μαζί του όμως ο Ρώσος, «παίζοντας» με την μανέτα από την μετάκαυση στο idle και με επιθετικές κινήσεις των πηδαλίων, δεν το έκανε καθόλου εύκολο. Με ελιγμούς επιχείρησε να παρασύρει το αμερικανικό μαχητικό εντός των 12 ναυτικών μιλίων του Βιετνάμ, με σαφή πρόθεση να προκαλέσει διεθνές επεισόδιο. Το πλήρωμα του ‘Bullet 200’ κατάλαβε τι πήγαινε να κάνει, έχοντας υποστήριξη και από το E-2C Hawkeye της Μοίρας VAW-116 ‘Sun Kings’ που παρακολουθούσε την κατάσταση.
Κάθε φορά που το F-14 πλησίαζε το όριο των 12 μιλίων, απομακρυνόταν. Το MiG έστρεφε και εμπλεκόταν ξανά και ξανά, σε μια προσπάθεια να ωθήσει τους Αμερικανούς να κάνουν το λάθος, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Μετά την τελευταία εμπλοκή ο ‘Hooter’ κατάφερε να έλθει κοντά στο Flogger και να ρίξει μια ματιά στον αντίπαλό του.
Στριμωγμένος στο στενό κόκπιτ του MiG-23, πρέπει να ήταν πάνω από 1,80 μ. ψηλός και γύρω στα 105 κιλά κι είχε αρειμάνιο μουστάκι, θυμάται. Μάλιστα αντί για κάσκα φορούσε… δερμάτινο κράνος πτήσης –βετεράνος ή εκκεντρικός; Με έναν τελευταίο σκληρό ελιγμό πέρασε κάτω από το Tomcat και επιτάχυνε προς τις ακτές του Βιετνάμ δίνοντας τέλος στην αναμέτρηση.
Τα σοβιετικά μαχητικά συνέχισαν τις επιχειρήσεις από την βάση του Cam Ranh Bay και το 1988 μια άλλη αερομαχία μεταξύ MiG-23MLD και F-14A, αυτή την φορά από το αεροπλανοφόρο USS Enterprise, σημειώθηκε στην ίδια περιοχή. Ο Ψυχρός Πόλεμος είχε πολλές τέτοιες «στενές επαφές» και παρά τα χρόνια που πέρασαν από την λήξη του ακόμη μαθαίνουμε γι’ αυτές. Ευτυχώς ως μαθήματα Ιστορίας.
Αλέξανδρος Θεολόγου
Ψυχρός Πόλεμος, «καυτές» εμπλοκές: F-14 vs MiG-23
