Πρωτοπέταξε με τα πορτογαλικά διακριτικά όταν ακόμα η Πορτογαλία είχε… αποικίες. Πενήντα επτά χρόνια αργότερα και με περισσότερες από 300.000 ώρες πτήσης στο ενεργητικό του, το αειθαλές Alouette III προσθέτει ένα ακόμη ρεκόρ μακροβιότητας σε αυτά που ήδη κατέχει με διάφορες Αεροπορίες. Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι η ιστορία του Alouette σε πορτογαλική υπηρεσία είναι συνυφασμένη με την σύγχρονη ιστορία της χώρας.
Ο τύπος πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση για την Força Aérea Portuguesa στις 18 Ιουνίου 1963 στην Λουάντα της Ανγκόλα. Όταν η Πορτογαλία βρέθηκε να πολεμά τους δικούς της αποικιακούς πολέμους στην Αφρική, τα ελαφρά SE 3160 (SA 316A) προσέφεραν πολύτιμες υπηρεσίες εκτελώντας από αναγνώριση και διείσδυση ομάδων ειδικών δυνάμεων μέχρι αποστολές εγγύς υποστήριξης σε διαμόρφωση gunship!
Κανονικά το ελικόπτερο μετέφερε έξι επιβάτες πέραν του χειριστή ή δύο φορεία και δύο επιβάτες ή 800 κιλά εσωτερικώς μεταφερόμενου φορτίου –εξωτερικώς αναρτώμενο, το επιτρεπόμενο βάρος φορτίου ήταν 750 κιλά. Στον πόλεμο όμως τα Alouette πέταξαν και με ένα πυροβόλο MG 151 των 20 χιλ το οποίο έβαλλε από την αριστερή πλευρά και αποδείχθηκε ιδανικό καθώς προκαλούσε πολύ λιγότερους κραδασμούς εν σχέσει με τα πολυβόλα Μ2 που είχαν δοκιμαστεί νωρίτερα.
Τα ελικόπτερα μπορεί να ήταν μικρά αλλά οι «Κακοί Λύκοι» (Lobo Mau) όπως ήταν γνωστά τα gunships του 2ου Σμήνους της 122 Μοίρας ‘Canibais’ στην Γουϊνέα «δάγκωναν» άσχημα. Το δε σύστημα εκτόξευσης 12 ρουκετών των 2,75 ιντσών που επίσης αναπτύχθηκε για το Alouette δοκιμάστηκε μεν, ωστόσο σύμφωνα με πηγές δεν χρησιμοποιήθηκε σε μάχη. Σημειωτέον ότι τα εξοπλισμένα πορτογαλικά SE 3160 απετέλεσαν πρότυπο για αντίστοιχες μετατροπές νοτιοαφρικανικών ελικοπτέρων.
Εκτός από επιχειρήσεις στην Ανγκόλα, στην Γουϊνέα και στην Μοζαμβίκη, τα ελικόπτερα πέταξαν στο πλαίσιο ειρηνευτικής αποστολής του ΟΗΕ και στο Ανατολικό Τιμόρ. Σήμερα τα εναπομείναντα SE 3160 πετούν με την Esquadra 552 ‘Zangões’ (Σφήκες) από την Αεροπορική Βάση 11 στην Μπέζα (Beja) εκτελώντας τακτικές μεταφορές και αποστολές κοινωνικού χαρακτήρα –η Μοίρα διατηρεί επίσης μόνιμο κλιμάκιο για Έρευνα και Διάσωση και αεροδιακομιδές στο Οβάρ– ενώ σε αυτά παρέχεται βασικό και προκεχωρημένο στάδιο εκπαίδευσης στα ελικόπτερα για πιλότους της Αεροπορίας, του Στρατού και του Ναυτικού.
Τα Alouette με τον χαρακτηριστικό διαπεραστικό ήχο του Turboméca Artouste IIIB είναι εξαιρετικά δημοφιλή στους Πορτογάλους. Στην δημοφιλία τους έχουν συμβάλλει αναμφίβολα και τα σώου της ομάδας επιδείξεων ‘Rotores de Portugal’ (τμήμα της 522 Μοίρας) τα οποία υπόσχονταν ένα θέαμα που δεν θα ξεχνούσε κανείς.
Παρά την προσφορά τους στους ρόλους της αναγνώρισης, ελαφράς υποστήριξης, μεταφορών, αεροπυρόσβεσης, αεροδιακομιδής ασθενών, SAR και εκπαίδευσης, 57 χρόνια υπηρεσίας είναι πολλά. Ήδη ο τύπος αντικαθίσταται από τα AW119 Mk.II Koala, μετά την παραγγελία τον Οκτώβριο του 2018 για πέντε ε/π με προαίρεση για δύο ακόμη. Οι παραδόσεις των Koala άρχισαν στα τέλη του 2018 και αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του τρέχοντος έτους.
Αλέξανδρος Θεολόγου
FAP Alouette III, 57 χρόνια: «Κανίβαλοι», «Κακοί Λύκοι» και «Σφήκες»
