Τί κάνεις όταν τα λιγοστά πολύτιμα μαχητικά σου απειλούνται με αφανισμό στο έδαφος; Απλώς τα… εξαφανίζεις! Στον πόλεμο του Βιετνάμ η βορειοβιετναμική Αεροπορία βρήκε έναν ευφυή τρόπο να γλυτώσει τα μαχητικά της από τις αλλεπάλληλες αμερικανικές επιδρομές: τα έκρυψε και μάλιστα με τρόπο που θα άξιζε ειδική μνεία στο δοκίμιο του Σούν Τζου «Η Τέχνη του Πολέμου».
Όταν την Άνοιξη του 1966 οι Αμερικανοί χτύπησαν για πρώτη φορά αεροπορικές βάσεις της Λαϊκής Αεροπορίας του Βορείου Βιετνάμ που μέχρι τότε βρίσκονταν για πολιτικούς λόγους στο απυρόβλητο, η κυβέρνηση του Ανόϊ ανησύχησε σοβαρά. Οι βομβαρδισμοί των αεροδρομίων Dong Hoi και Vinh κατέστησαν σαφές πως απαιτείτο άμεσα αλλαγή στρατηγικής.
Ειδήμονες στον ανταρτοπόλεμο, οι Βόρειοι έδωσαν νέα διάσταση στον όρο «διασπορά». Χρησιμοποιώντας τα γιγαντιαία ελικόπτερα Mil Mi-6 που είχαν παραλάβει το 1964 μετέφεραν τα MiG-17 μετά την προσγείωσή τους σε σπηλιές βόρεια και βορειοανατολικά του Ανόϊ και άριστα καμουφλαρισμένες κρυψώνες στην ύπαιθρο. Τα μαχητικά επέστρεφαν με τον ίδιο τρόπο στα αεροδρόμια για να πετάξουν αποστολές.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια των επιχειρήσεων δημιουργήθηκαν χώροι διασποράς παραλλαγμένοι ώστε να μοιάζουν με καλύβες και υπόγεια κέντρα διοίκησης για το προσωπικό των βάσεων. Όπου το έδαφος δεν προσφερόταν για την κατασκευή υπογείων καταφυγίων, τα μαχητικά κρύβονταν σε χωριά ή σε αγροκτήματα.
Στα ύστερα στάδια του πολέμου, στους χώρους διασποράς άρχισαν να αποθηκεύονται καύσιμα και πυρομαχικά. Έτσι, ένα Mi-6 μπορούσε να μεταφέρει ένα έτοιμο για αποστολή οπλισμένο και κομπλαρισμένο με καύσιμο MiG-17 το οποίο κρυβόταν έως και 30 μίλια μακριά από εκεί που οι Αμερικανοί θα περίμεναν να βρίσκεται.
Τα MiG που αναχαίτιζαν τα «πακέτα» των αμερικανικών βομβαρδιστικών έμοιαζαν να εμφανίζονται από το πουθενά. Όσα επεβίωναν μιας αερομαχίας, μεταφέρονταν ξανά στα μυστικά τους καταφύγια –μέχρι την επόμενη αποστολή.
Η ίδια τακτική ακολουθήθηκε και με τα MiG-19 και MiG-21. Για την δε άμεση επισκευή των αεροδρομίων που θα βομβαρδίζονταν, οι Βορειοβιετναμέζοι αποθήκευσαν σε αυτά πάνω από 70.000 πλάκες από τσιμέντο ενισχυμένες με ατσάλι καθώς και μεγάλες ποσότητες κορμών μπαμπού. Οι Αμερικανοί ποτέ δεν έπαψαν να εντυπωσιάζονται από την ταχύτητα με την οποία οι Βορειοβιετναμέζοι αποκαθιστούσαν τις ζημιές.
Ο πραγματικός «άσσος» πίσω από την εντυπωσιακή αυτή επιχείρηση διάσωσης της δύναμης των βορειοβιετναμικών μαχητικών από την καταστροφή τους στο έδαφος ήταν αναντίρρητα το Mil Mi-6 (κωδ. ονομασία ΝΑΤΟ, ‘Hook’) των 42,5 τόννων που εκτέλεσε πάνω από 400 μεταφορές μαχητικών κατά την διάρκεια του πολέμου. Το βαρέων βαρών Mi-6 ήταν άλλωστε το μόνο που διέθετε την απαιτούμενη ισχύ για ένα τέτοιο εγχείρημα.
Σε παραγωγή από το 1961, ήταν στιβαρό, απίστευτα ανθεκτικό (το σύστημα μετάδοσης κίνησης ήταν βαρύτερο από τους κινητήρες του) και εκπληκτικά γρήγορο για το τεράστιο μέγεθός του. Μπορούσε να μεταφέρει έως 71 πλήρως εξοπλισμένους στρατιώτες ή 41 φορεία όπως και κάθε είδος όλμου και πυροβόλου, εκτός του Μ-46, που διέθεταν οι Βόρειοι ενώ οι βραχείς –αφαιρούμενες– πτέρυγες ανακούφιζαν το στροφείο από το βάρος που ανυψούμενου φορτίου κατά την πτήση.
Αν και η Λαϊκή Αεροπορία του Βορείου Βιετνάμ δεν χρησιμοποίησε το ‘Hook’ για αεροκίνηση δυνάμεων ή σε επιθέσεις, επιχειρησιακά τα ελικόπτερα του τύπου απεδείχθησαν πραγματικοί πολλαπλασιαστές ισχύος, μεταφέροντας βαριά φορτία υψίστης προτεραιότητας εντός Β. Βιετνάμ αλλά και στο ανατολικό Λάος –αντιαεροπορικούς πυραύλους SA-2 και Α/Α πυροβόλα, κρίσιμα εφόδια και υλικά. Η διασπορά των MiG όμως παραμένει η μεγαλύτερη στιγμή τους.
Αλέξανδρος Θεολόγου
Η απίστευτη επιχείρηση απόκρυψης των βορειοβιετναμικών MiG
