Ήταν η δεύτερη συνεχόμενη ημέρα που αεροσκάφη της 100ης Σμηναρχίας Βομβαρδισμού θα χτυπούσαν το Merseburg. Στόχος, τα διυλιστήρια Leuna –ένα ακόμη σφίξιμο του βρόγχου γύρω από την ναζιστική Γερμανία, στραγγίζοντας τα μέσα που είχε για την συνέχιση του πολέμου. Το Β-17G ‘She-Hasta’ (s/n 42-107007) της 351st Μοίρας ήταν ένα από τα εκατοντάδες «Ιπτάμενα Φρούρια» που αυλάκωναν με τα contrail τους τον ουρανό όταν ξέσπασε η κόλαση. Flak!
Το φράγμα αντιαεροπορικού πυρός ήταν τόσο πυκνό που «θα μπορούσε κανείς να περπατήσει πάνω τους» όπως έλεγαν χαρακτηριστικά τα πληρώματα. Εκτός από σφοδρό ήταν και ακριβές. Σε ύψος 26.000 ποδών το ‘She-Hasta’ εξαπέλυε τις βόμβες του όταν ξαφνικά μια έκρηξη συγκλόνισε το αεροπλάνο. Το μαύρο «χαλί» των αντιαεροπορικών είχε πετύχει έναν κινητήρα…
«… Είχαμε κι άλλες ζημιές που μας ανάγκασαν να αφήσουμε τον σχηματισμό. Ολόκληρη η Μοίρα της Ομάδας Α που πετούσε χαμηλότερα δεν επέστρεψε, το ίδιο και δύο από τις Μοίρες της Ομάδας Β όπου ανήκαμε…» θυμάται ο ναυτίλος του χτυπημένου βομβαρδιστικού, Υπολοχαγός Ρόμπερτ Φούλκερσον.
«Έως τότε είχαμε χάσει πολύ ύψος και καθώς μέναμε πίσω αντιμετωπίσαμε περισσότερα αντιαεροπορικά γύρω στα 10.000 πόδια. Χάσαμε έναν ακόμα κινητήρα και ο Μπέρνυ Μπάουμγκαρτεν, ένας από τους μεσαίους πολυβολητές, τραυματίστηκε σοβαρά στην κοιλιακή χώρα και στο άνω μέρος του αριστερού ποδιού. Λίγο αργότερα, κοντά στο Weserbunds, εμφανίσθηκε ένα σμήνος P-38. Όπως απεδείχθη είχαν εντοπίσει ένα πυραυλοκίνητο Me 163 Komet στην ουρά μας».
Ο Γερμανός πιλότος, βλέποντας το Ρ-38 του επικεφαλής του σχηματισμού, Σμηναγού Άρθουρ Τζέφρυ, διέκοψε την επίθεσή του κι έστρεψε προς το μέρος του. Ωστόσο όταν είδε τον παραστάτη του αποφάσισε να μην το ρισκάρει. Αυτή όμως δεν ήταν η τυχερή του μέρα. Τα αμερικανικά Lightnings τον καταδίωξαν και ο αρχηγός κατάφερε καίρια πλήγματα στο Me 163 στέλνοντάς το φλεγόμενο στο έδαφος. Ο Σμηναγός Τζέφρυ του 434th FS είχε μόλις πετύχει την πρώτη κατάρριψη Komet.
Τα μαχητικά είχαν γλυτώσει το μοναχικό Β-17G αλλά το πλήρωμα του ‘She-Hasta’ δεν είχε σωθεί ακόμη. Σύμφωνα με αμερικανικές αναφορές, αφού απώθησαν το εχθρικό αεροσκάφος πάνω από το Wesermunde τα P-38 του 479th Fighter Group συνόδεψαν το βομβαρδιστικό μέχρι τα νησιά Frisian όπου υποχρεώθηκαν να το αφήσουν για να γυρίσουν στην Αγγλία καθώς τα καύσιμά τους τελείωναν.
Το Fortress εκτέλεσε αναγκαστική προσθαλάσσωση στην Βόρειο Θάλασσα, ανοιχτά των ακτών του Ameland. Ο τραυματισμένος πολυβολητής δεν μπόρεσε να εγκαταλείψει και πνίγηκε όταν το Β-17 βυθίστηκε. Τα υπόλοιπα εννέα μέλη του πληρώματος κατάφεραν να βγουν στην ξηρά, συνελήφθησαν αμέσως και πέρασαν το υπόλοιπο του πολέμου σε στρατόπεδα αιχμαλώτων.
Παρά το γεγονός ότι τα μαχητικά συνοδείας είχαν μειώσει σημαντικά τις απώλειες των βομβαρδιστικών, ήταν σπάνιο πάνω από την Γερμανία να μην χαθούν αεροπλάνα. Αποστολές σαν εκείνη του ‘She-Hasta’ στις 29 Ιουλίου 1944 ήταν υψηλού ρίσκου. Πάντα ήταν. Και η Luftwaffe έκανε ό,τι μπορούσε γι’ αυτό.
Me 163 Komet: Το «Έλκηθρο του Διαβόλου»
Το πρωτοποριακό αυτό μαχητικό χωρίς ουραίο πτέρωμα ήταν ένα από τα Wunderwaffen, τα «όπλα-θαύματα» στα οποία οι Ναζί είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους καθώς ο πόλεμος χανόταν γι’ αυτούς. Ικανό να αναπτύσσει μεγίστη ταχύτητα 700 μιλίων/ώρα και οπλισμένο με δύο πυροβόλα MΚ 108 των 30 χιλ. το Komet έφθανε τάχιστα σε ύψος αναχαίτισης πάνω από τον όγκο των συμμαχικών βομβαρδιστικών και εξαπέλυε μια αστραπιαία επίθεση σε βύθιση. Μετά την εξάντληση των καυσίμων του, άρχιζε να ανεμοπορεί προς την βάση του.
Οι Υπηρεσίες Πληροφοριών των Συμμάχων είχαν ενημερώσει για την ύπαρξή του και οι πιλότοι των μαχητικών είχαν το νου τους. Επιχειρησιακά, η εντυπωσιακή ταχύτητα του «Κομήτη» δεν έκανε μεγάλη διαφορά σε περίπτωση εμπλοκής του με συμβατικά καταδιωκτικά. Το Me 163 σχεδιάστηκε ως αναχαιτιστικό και η περιορισμένη ποσότητα καυσίμου το καθιστούσε πρακτικά μαχητικό άμυνας σημείου. Ήταν περισσότερο φτιαγμένο για να κόβει σαν σπάθη τους τεράστιους σχηματισμούς των συμμαχικών βομβαρδιστικών που σκίαζαν την Γερμανία παρά να αερομαχεί.
Το προφίλ μιας τυπικής επίθεσης προέβλεπε άνοδο 70ο σε ύψος 30.000 ποδών (9.000 μ) περνώντας ανάμεσα από τα εχθρικά βομβαρδιστικά και βύθιση, ξανά διαμέσου του σχηματισμού τους, βάλλοντας. Τα ΜΚ 108 δεν είχαν μεγάλη ταχυβολία αλλά 4-5 βλήματα αρκούσαν για να γκρεμίσουν από τον ουρανό ένα τετρακινητήριο Β-17, εφόσον ο πιλότος του Komet έβαλλε από μικρή απόσταση.
Εκτός από την περιορισμένη διάρκεια πτήσης του, μόλις 7,5 λεπτών, στην φάση της καθόδου μετά την απαγκίστρωσή του όπου το Komet ανεμοπορούσε με τον πυραυλοκινητήρα σβηστό ήταν ιδιαίτερα ευάλωτο. Και οι πιλότοι του εχθρού έμαθαν γρήγορα να το εκμεταλλεύονται. Οι φωτογραφίες από φωτοπολυβόλα αμερικανικών P-47 και P-51 είναι η απόδειξη.
Σύμφωνα πάντως με τον αρχιδοκιμαστή πιλότο Rudolf Opitz το αεροπλάνο ήταν αξιοσημείωτα ευέλικτο και υπάκουο στην πτήση με υψηλή ταχύτητα –ο Opitz έφθασε τα 1.123 χλμ/ώρα κατά την διάρκεια δοκιμών– ενώ «μπορούσε να κάνει κύκλους γύρω από οποιοδήποτε μαχητικό της εποχής!» Ο Heinrich Dittmar που επίσης δοκίμασε το αεροσκάφος, δήλωνε ότι δεν πέφτει με τίποτα σε περιδίνηση. «Κι ένα παιδί μπορεί να το πετάξει» έλεγε χαρακτηριστικά. Το πρόβλημα ήταν ότι το Komet δεν ήθελε παιδάκια αλλά φτασμένους χειριστές για να το πετάξουν.
Κατασκευασμένο από αλουμίνιο (άτρακτος) και κόντρα πλακέ (πτέρυγες) μπορούσε να ανέβει στα 39.000 πόδια (12.000 μ) στον ανήκουστο μέχρι τότε χρόνο των 3΄ επιταχύνοντας στα 880 χλμ/ώρα ή και ταχύτερα. Ήταν πραγματικός πύραυλος ωστόσο οι εντυπωσιακές επιδόσεις έχουν και το τίμημά τους. Επειδή είχε υψηλότερο λόγο ώσης/βάρους από το αεριωθούμενο Me 262, ήταν πολύ εύκολο να χάσει ο πιλότος τον έλεγχο λόγω του φαινομένου της συμπιεστότητας (compressibility).
Η δε σύνθεση των «εξωτικών» υγρών προωθητικών που χρησιμοποιούσε ο πυραυλοκινητήρας Walter HWK 109-509A-1 συνιστούσε μεγαλύτερο κίνδυνο από τα συμμαχικά καταδιωκτικά. Αν και αποθηκεύοντο σε διαφορετικές δεξαμενές με σαφή σήμανση, σε περίπτωση που το καύσιμο C-Stoff (μίγμα μεθανόλης-υδραζίνης) ερχόταν κατά λάθος σε επαφή με το T-Stoff (υπεροξείδιο του υδρογόνου) το οποίο δρούσε ως οξειδωτικό, τα αποτελέσματα ήταν εκρηκτικά. Ουσιαστικά η πρόωση του αεροσκάφους γινόταν δια του ελέγχου της έκρηξης που δημιουργούσε η ανάμιξη των ανωτέρω συστατικών.
Εκτός από απίστευτα πτητικό και εύφλεκτο, το καύσιμο του Me 163 ήταν ερεθιστικό και τρομερά διαβρωτικό. To T-Stoff μπορούσε να διαλύσει οποιοδήποτε οργανικό υλικό με το οποίο θα ερχόταν σε επαφή –συμπεριλαμβανομένων των πιλότων. Ο ανεφοδιασμός ήταν μια εξαιρετικά λεπτή υπόθεση και οι χειριστές φορούσαν ειδικές φόρμες και γάντια για να προστατευτούν ωστόσο ορισμένοι κυριολεκτικά… έλιωσαν σε ατυχήματα που σχετίζοντο με τα καύσιμα του Komet.
Το καύσιμο μπορούσε να ανατινάξει το αεροπλάνο σε ενδεχόμενη διαρροή, το ίδιο και αν ο πιλότος επιχειρούσε να προσγειωθεί με υπόλοιπο στις δεξαμενές. Το Me 193 ενσωμάτωνε τεχνολογία πολύ πιο μπροστά από την εποχή της όμως δεν έπαυε να είναι μια εν δυνάμει «παγίδα θανάτου». Ακόμη κι αν ένας χειριστής επεβίωνε από την κρίσιμη φάση της απογείωσης, μια αιφνίδια βλάβη ή αερομαχία με εχθρικά μαχητικά συνοδείας, τον περίμενε η επισφαλής προσγείωση πάνω σε ένα πέδιλο. Αρκετοί σκοτώθηκαν έτσι.
Η πρώτη επιχειρησιακή έξοδος μαχητικών του τύπου πραγματοποιήθηκε στις 28 Ιουλίου 1944 με αεροσκάφη της Ι./JG400 από το Brandis τα οποία επιτέθηκαν εναντίον δύο Β-17 χωρίς να τα καταρρίψουν. Από τον Μάιο του ’44 έως την άνοιξη του επόμενου έτους, τα πυραυλοκίνητα αναχαιτιστικά της Luftwaffe είχαν στο ενεργητικό τους 9 επιβεβαιωμένες καταρρίψεις έναντι απώλειας δεκατεσσάρων Komet σε αποστολές ή ατυχήματα.
Η έλλειψη καυσίμων και κυρίως, έμπειρων πιλότων, οδήγησε τον Μάιο του ’45 την διακοπή των επιχειρήσεων με τον τύπο και την μετάθεση των χειριστών σε Μοίρες Δίωξης εξοπλισμένες με τζετ Me 262. Τα Komet τελείωσαν τον πόλεμο έχοντας πετύχει 16 καταρρίψεις εχθρικών αεροσκαφών, στην πλειονότητά τους τετρακινητήρια βομβαρδιστικά. Εκείνοι όμως που έζησαν μια επίθεση Wunderwaffen δεν την ξέχασαν ποτέ.
Αλέξανδρος Θεολόγου
Me 163B εναντίον Β-17: Χτυπημένοι από «Κομήτη»
