Το πλήρες όνομα του ναζιστικού κόμματος του Αδόλφου Χίτλερ, το πολιτικό κίνημα που τον έφερε στην εξουσία και παρείχε την υποδομή της φασιστικής δικτατορίας του, ήταν «Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei», δηλαδή «Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα». Σύμφωνα με τους ιστορικούς, αν και το κόμμα του Χίτλερ περιείχε τις λέξεις «σοσιαλιστικό» και «εργατικό», στη πράξη είχε διαφορετικούς πολιτικούς στόχους, οι οποίοι θα οικοδομούσαν ένα κράτος με βάση τη φυλετική ανωτερότητα και την ολοκληρωτική διακυβέρνηση.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση βρήκαμε στο snopes.com
Δεδομένου ότι ο ναζισμός παραδοσιακά θεωρείται ακροδεξιά ιδεολογία, η εμφανής χρήση του όρου «σοσιαλιστικό» από το κόμμα – η οποία αναφέρεται σε ένα πολιτικό σύστημα που συναντάται κυρίως στο αριστερό άκρο του ιδεολογικού φάσματος – εδώ και πολύ καιρό αποτελεί πηγή της σύγχυσης, για να μην αναφέρουμε την έντονη συζήτηση μεταξύ αυτών που επιδιώκουν να αποστασιοποιηθούν από το γενοκτονικό όραμα της ναζιστικής Γερμανίας.
Η συζήτηση εξελίχθηκε ιδιαιτέρως τα τελευταία χρόνια, χάρη στην άνοδο των εθνικιστικών πολιτικών κινημάτων που αντιδρούν εν μέρει στις στάσιμες οικονομικές συνθήκες και στην απειλή της παγκοσμιοποίησης, αλλά και εν μέρει στην εισροή μεταναστών και αλλοδαπών προσφύγων που φτάνουν σε μεγάλους αριθμούς στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες λόγω των πολέμων και των οικονομικών κρίσεων στο εξωτερικό.
Ένα υποσύνολο αυτών των ομάδων, που χαρακτηρίζονται ως εθνικοσοσιαλιστές (πρόσφατα γράψαμε για τους εγχώριους), έχει ρατσιστικές αντιλήψεις που κυμαίνονται από τον εθνικισμό (την πεποίθηση ότι πρέπει να υπερασπιστούν τα συμφέροντα των ντόπιων ανθρώπων ενάντια στην καταπάτηση των μεταναστών) έως τη πλήρη λευκή υπεροχή (white supremacy) . Μερικοί από τους τελευταίους ευθυγραμμίζονται ανοιχτά με τον ιστορικό ναζισμό, με το να κυματίζουν τα σβάστικα, να εκτοξεύουν αντισημιτική ρητορική και να μιμούνται την τακτική του Αδόλφου Χίτλερ.
Προσθέστε σε αυτό το μείγμα την άνοδο στη προεδρία των ΗΠΑ του Donald Trump, ο οποίος κέρδισε τις εκλογές του 2016 εν μέρει με το να «φλερτάρει» με το εθνικιστικό αντι-μεταναστευτικό εκλογικό σώμα και του οποίου η μετριοπαθής καταδίκη των λευκών εθνικιστών διαδηλωτών που πραγματοποίησαν βίαια συγκέντρωση στο Charlottesville της Βιρτζίνια, προκάλεσε αντιδράσεις ακόμη και υποστηρικτών του.
Το ναζιστικό πρόβλημα
Κανείς, τουλάχιστον οι συντριπτική πλειοψηφία από τα εκατομμύρια των «δεξιών» Αμερικανών που ψήφισαν τον Donald Trump, δε θέλει να συσχετίζεται με τους Ναζί. Είναι γεγονός όμως ότι οργανώσεις φιλικές προς τους Ναζί, ναζιστικά σύμβολα και ναζιστικές χειρονομίες ήταν αποδεικτικά στοιχεία στα καταστροφικά γεγονότα του Charlottesville, του οποίου ο ατυχής τίτλος δεν ήταν «Ενώστε την Αριστερά», αλλά «Ενώστε τη Δεξιά».
Παρόλο που οι όροι «αριστερά» και «δεξιά» όπως χρησιμοποιούνται στην αμερικανική πολιτική μπορεί να είναι λιγότερο καταφανείς, είναι χρήσιμοι στην οριοθέτηση του βασικού ιδεολογικού χάσματος ανάμεσα στον φιλελευθερισμό / προοδευτισμό (όπως εκφράζεται κυρίως από το Δημοκρατικό Κόμμα), και ο συντηρητισμός (όπως εκφράζεται κυρίως από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα).
Ωστόσο, η υπόθεση ότι Ναζί ανήκουν στην «αριστερά» επειδή η λέξη «σοσιαλιστικό» εμφανίστηκε στο όνομα του κόμματος και επειδή οι κορυφαίοι Ναζί μιλούσαν για «σοσιαλισμό», είναι αφελής και ανιστόρητη. Αυτό που αποδεικνύουν τα ιστορικά στοιχεία, είναι ότι οι ηγέτες του Ναζιστικού Κόμματος έπαιξαν το χαρτί του σοσιαλισμού ως μέσο επίτευξης του πραγματικού στόχου τους που δεν ήταν άλλος από απόλυτη, ολοκληρωτική εξουσία.
Οι εθνικοσοσιαλιστές αγνόησαν εντελώς τον πρωταρχικό στόχο του σοσιαλισμού (αντικατάσταση της υφιστάμενης ταξικής κοινωνία με μια ισότιμη κοινωνία στην οποία τα μέσα παραγωγής ανήκαν στους εργάτες) και αντικατέστησαν στην ατζέντα τους την κοινωνική τάξη με τη φυλετική τάξη και τη δικτατορία του προλεταριάτου με τη δικτατορία του ηγέτη.
Παρά τη συνέχιση ορισμένων προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας από την εποχή του κράτους της Βαϊμάρης, οι Ναζί προχώρησαν στον περιορισμό της διαθεσιμότητάς τους σε «φυλετικά άξιους» (μη Εβραίους) δικαιούχους. Όσον αφορά την εργασία, οι απεργίες των εργαζομένων ήταν εκτός νόμου. Τα συνδικάτα αντικαταστάθηκαν από το ελεγχόμενο από το κόμμα Γερμανικό Εργατικό Μέτωπο, το οποίο είχε ως πρωταρχικό στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και όχι την προστασία των εργαζομένων. Αντί για το σοσιαλιστικό ιδεώδες ενός ισότιμου, εργαζόμενου κράτους, οι εθνικοσοσιαλιστές δημιούργησαν ένα αστυνομοκρατούμενο κράτος, του οποίου η διοικητική δομή ήταν αντιδημοκρατική, άκαμπτη, ιεραρχική και στρατιωτική. Και φυσικά ούτε λόγος για δίκαιη ανακατανομή πλούτου, αφού το κυρίαρχο ιδεώδες ήταν «Πάρτε όλα όσα ανήκουν σε μη-Άριους και κρατήστε τα για τη κυρίαρχη φυλή. »
Πάνω απ ‘όλα, οι Ναζί ήταν Γερμανοί λευκοί εθνικιστές. Αυτό που αντιπροσώπευαν ήταν η υπεροχή της «Άριας» φυλής και του γερμανικού έθνους, με όλα τα απαραίτητα μέσα. Παρά το γεγονός ότι το κόμμα ονομάστηκε «σοσιαλιστικό» και μερικές από τις ρητορείες των Ναζί περιλάμβαναν στοιχεία από τις αρχές του σοσιαλισμού, οι στόχοι του Χίτλερ ήταν εντελώς διαφορετικοί.
Θάνος Σ. Επαχτίτης
Εθνικοσοσιαλισμός ή σκέτο Ναζισμός;
