Το να δηλώνεις εθελοντής στον Στρατό συνήθως δεν είναι καλή ιδέα –ειδικά όταν η αποστολή προβλέπει να γίνεις «δόλωμα» για φορητούς αντιαεροπορικούς πυραύλους. Όμως στις δύσκολες καταστάσεις δεν διαλέγεις, δρας, συχνά αυτοσχεδιάζοντας.
Στο Αφγανιστάν οι Σοβιετικοί είχαν αναπτύξει μια λύση ανάγκης για να προστατεύουν από τον ελλοχεύοντα κίνδυνο των MANPADS, με τα οποία είχαν εφοδιαστεί οι Μουτζαχιντίν, τα Il-76 της Αεροπορίας και της Αεροφλότ που διακινούσαν στρατεύματα και κρίσιμα υλικά προτεραιότητας στο θέατρο επιχειρήσεων: ελικόπτερα Mi-24V πετούσαν εκατέρωθεν του μεταγωγικού που χαμήλωνε για προσγείωση καλύπτοντάς το από πιθανή επίθεση των ανταρτών με Stinger ή καταληφθέντα αντιαεροπορικά ZSU-23-4 ‘Shilka’.
Oι πιλότοι των ελικοπτέρων που γίνονταν ασπίδα για τα πολύτιμα μεταγωγικά στις απο-προσγειώσεις τους αποκαλούσαν τούς εαυτούς τους «Αναγκαστικά Ματσουρόφ» –αναφορά σε έναν ήρωα του Mεγάλου Πατριωτικού Πολέμου ο οποίος έπεσε με αυτοθυσία μπροστά σε ένα γερμανικό πολυβολείο ώστε να προχωρήσουν οι σύντροφοί του. Τα βαριά οπλισμένα ‘Hind’ που συνόδευαν τα μεταγωγικά έκαναν κάτι ανάλογο, ρισκάροντας να καταρριφθούν αυτά αντί των πραγματικών στόχων.
Βέβαια δεν εξαπέλυαν μόνο αντίμετρα (θερμοβολίδες) για να παραπλανήσουν τους φορητούς αντιαεροπορικούς πυραύλους των ανταρτών. Τα «ιπτάμενα τανκ» υπόσχονταν μια κόλαση πυρός στους Μουτζαχιντίν που θα εντόπιζαν κι αυτό –ήλπιζαν– ότι θα λειτουργούσε αποτρεπτικά. Υπήρχαν όμως και παράτολμοι αντάρτες που τα έπαιζαν όλα για όλα. Σε μια τέτοια περίπτωση, όταν όλα τα αντίμετρα είχαν αποτύχει, οι πιλότοι των Mi-24 θα έβαζαν τα ελικόπτερά τους στην πορεία των πυραύλων για να σωθεί το μεταγωγικό!
Η ασπίδα προστασίας στα Il-76 που κατέβαιναν για βραχεία προσγείωση στο αεροδρόμιο της Καμπούλ δεν ήταν η μόνη ανορθόδοξη τακτική. Επιχειρώντας σε συνδυασμό με μεταφορικά ελικόπτερα Mi-8 τα σοβιετικά ‘Hind’ χρησιμοποιούσαν τα ‘Hip’ ως «δόλωμα» για να ξετρυπώσουν τους αντάρτες. Οι Μουτζαχιντίν που θα υπέκυπταν στον πειρασμό να χτυπήσουν τα μεταφορικά αποκαλύπτοντας την θέση τους, δεχόταν την καταιγιστική επίθεση των συνοδών gunship που κονιορτοποιούσαν ό,τι κινείτο.
Φυσικά, όπως συμβαίνει συχνά με τους Ρώσους, πάντα υπάρχει κάτι που… δεν είναι ακριβώς έτσι. Ο «Ματσουρόφ», κατά τους Δυτικούς, στην πραγματικότητα ήταν ο τυφεκιοφόρος Αλεξάντρ Ματβέεβιτς Ματρόσοφ, επισημαίνουν γνώστες της ρωσικής ιστορίας.
Ο 19χρονος Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης (διάκριση που του απενεμήθη μετά θάνατον, μαζί με το Παράσημο Λένιν) έφραξε με το σώμα του το άνοιγμα του πολυβολείου το οποίο είχε επιχειρήσει νωρίτερα να σιγήσει βάλλοντας στο εσωτερικό του, επιτρέποντας στους συναδέλφους του να το καταλάβουν. Με αυτή του την πράξη, ο νεαρός στρατιώτης έγινε θρύλος.
Σημειωτέον ότι η προστασία μεταγωγικών με Mi-24б τα οποία πετούν δίπλα τους, έτοιμα να τραβήξουν τα εχθρικά πυρά αλλά και να τα καταστείλουν με την τρομερή ισχύ πυρός τους, προβλέπεται ακόμη και σήμερα, όπως έδειξαν ασκούμενες μονάδες στα πρόσφατα μεγάλα γυμνάσια της ρωσικής Κεντρικής Στρατιωτικής Διοίκησης στο Όρενμπουργκ –απ’ όπου και το σχετικό βίντεο. Αν είναι καλή μια τακτική… γιατί να αλλάξει;
Αλέξανδρος Θεολόγου