Χρειάσθηκε να περάσουν 77 χρόνια για να δουν οι συγγενείς του πληρώματος του USS Grunion που αναπαύονται οι αγαπημένοι τους. Μετά από χρόνια έρευνας και χάρη στην ψηφιακή φωτογραμμετρία –μια προηγμένη εφαρμογή τρισδιάστατης υποτύπωσης που χρησιμοποιείται στην αρχαιολογία, στην αρχιτεκτονική, στην ναυπηγική, στα μεγάλα έργα οδοποιίας και σε άλλους τομείς– το ναυάγιο του χαμένου αμερικανικού υποβρυχίου αποκαλύπτεται σε βάθος 2.713 ποδών (826,9 μ) ανοικτά των Αλεουτίων Νήσων.
Το νεότευκτο υποβρύχιο κλάσης Gato χαρακτηρίσθηκε ως «αγνοούμενο» στις 16 Αυγούστου 1942 εκτελώντας την πρώτη του πολεμική περιπολία. Μαζί και οι 70 ναυτικοί που το επάνδρωναν.
Οι 3D εικόνες του USS Grunion δείχνουν την πλώρη η οποία εντοπίσθηκε μόλις τον Οκτώβριο του 2018, αποκεκομμένη και σε απόσταση 400 μ από το υπόλοιπο ναυάγιο, σε μια απότομη ηφαιστιογενή πλαγιά βορείως της νήσου Kiska. Άλλες εικόνες αποκαλύπτουν μια θυρίδα ανοικτή εξαιτίας της τεράστιας πίεσης που συνέθλιψε το υποβρύχιο, όχι επειδή το πλήρωμα επιχείρησε να το εγκαταλείψει.
Για τις χιλιάδες εικόνες του ναυαγίου που με την φωτογραμμετρία (photogrammetry) μεταμορφώθηκαν σε τρισδιάστατα «μοντέλα» τμημάτων του USS Grunion χρησιμοποιήθηκαν αυτόνομα υποβρύχια σκάφη (AUV) και τεχνολογία επόμενης γενιάς με την οποία θα χαρτογραφούνται στο μέλλον οι ωκεανοί, εξηγεί ο ωκεανογράφος Τιμ Τέιλορ της ερευνητικής ομάδας Lost 52 Project που ψάχνει για τα 52 αμερικανικά υποβρύχια που χάθηκαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Αυτό ξεπερνά κατά πολύ το βίντεο ή τις φωτογραφίες, είναι πραγματικά το μέλλον της καταγραφής υποθαλασσίων ανακαλύψεων» λέει χαρακτηριστικά.
«Η λήψη τόσο λεπτομερών τρισδιάστατων εικόνων είναι εξαιρετικά χρήσιμη καθώς αρχαιολόγοι και ιστορικοί μπορούν να πραγματοποιούν ενδελεχή έρευνα στην βάση τους για μήνες» τονίζει. Οι ειδικοί της εταιρίας Viewport3 που συνεργάζεται με την ομάδα Lost 52 Project δούλεψαν πάνω από τέσσερεις μήνες για την επεξεργασία εικόνων τρισδιάστατης σάρωσης διάρκειας 25 ωρών, καρέ-καρέ. Το εντυπωσιακό βίντεο που δόθηκε στην δημοσιότητα μιλά από μόνο του.
Το USS Grunion (SS-216) εντάχθηκε σε υπηρεσία στις 11 Απριλίου 1942 με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Mannert L. ‘Jim’ Abele. Από την αρχή κιόλας συνέβαλε στον πόλεμο διασώζοντας ενώ έπλεε την Καραϊβική με προορισμό το Περλ Χάρμπορ 16 ναυαγούς του μεταγωγικού του Στρατού USAT Jack που είχε τορπιλλιστεί από γερμανικό υποβρύχιο. Τον Ιούνιο του ’42 ο Πλωτάρχης Abele πήρε διαταγές να αναπτυχθεί στην Αλάσκα για περιπολία στις θαλάσσιες οδούς δυτικά του Attu, στις Αλεούτιες Νήσους. Η πρώτη περιπολία του USS Grunion έμελλε να ήταν και η τελευταία του.
Στις 10 Ιουλίου του ανατέθηκε νέα περιοχή περιπολίας, βορείως της νήσου Kiska. Τις επόμενες 20 ημέρες επιτέθηκε κατά ενός αντιτορπιλλικού και άλλων εχθρικών πλοίων ενώ βύθισε δύο ιαπωνικά περιπολικά προτού διαταχθεί στις 30 Ιουλίου να επιστρέψει στο Ντατς Χάμπορ, την κύρια αμερικανική βάση στην περιοχή. Όμως δεν έφθασε ποτέ. Το αμερικανικό Ναυτικό κήρυξε το USS Grunion «απολεσθέν» στις 5 Οκτωβρίου 1942. Εξήντα έξι χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 2008, το Ναυτικό επιβεβαίωσε ότι το ναυάγιο ανοικτά της Kiska είναι του SS-216.
Τί συνέβη στο USS Grunion; Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα αλλά οι 3D εικόνες πιστεύεται ότι θα ρίξουν περισσότερο φως στο μυστήριο. Είναι πολύ πιθανό το αμερικανικό υποβρύχιο να βυθίστηκε από δική του ελαττωματική τορπίλλη κατά την επίθεση εναντίον του ιαπωνικού οπλιταγωγού Kano Maru στις 31 Ιουλίου 1942.
Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, μόνο μια τορπίλλη από τις τέσσερεις που εξαπέλυσε ο Πλωτάρχης Abele κατά του στόχου εξερράγη. Ο κυβερνήτης αποφάσισε να αναδυθεί για να το αποτελειώσει με το πυροβόλο των 76 χιλ. όμως το πλήρωμα του Kano Maru έδωσε μάχη απαντώντας με πυρά πυροβόλου των 3 ιντσών και πολυβόλα. Ένα ιαπωνικό βλήμα φέρεται να έπληξε τον πύργο του USS Grunion οδηγώντας στην βύθισή του.
Ορισμένοι ωστόσο αμφισβητούν αυτήν την εκδοχή. Ιαπωνικές αναφορές κάνουν λόγο για ένα δυνατό «μπαμ», αφήνοντας να εννοηθεί ότι πρέπει να ήταν από κάτι ισχυρότερο ενός βλήματος των 3 ιντσών. Κατ’ αυτούς, η ελλαττωματική τορπίλλη (circle runner) μοιάζει να είναι το επικρατέστερο σενάριο.
Άλλωστε οι Mk.14 είχαν ιστορικό αστοχιών. Είναι εντυπωσιακό πως οι Σύμμαχοι, Άγγλοι και Αμερικανοί, μπήκαν στον Β΄ ΠΠ με προβληματικές τορπίλλες –προβλήματα αντιμετώπισαν και οι Γερμανοί, αντίθετα με τους Ιάπωνες που είχαν μακράν τις καλύτερες τορπίλλες του πολέμου. Αν αναλογισθεί κανείς πως κάθε Gato έφερε 24 τορπίλλες, τότε 1 στις 8 θα μπορούσε να ήταν ‘circle runner’, μια πραγματική «ρώσικη ρουλέτα». Πώς χάθηκε τελικά το USS Grunion; Εβδομήντα επτά χρόνια μετά το μυστήριο περιμένει πειστικές απαντήσεις.
Αλέξανδρος Θεολόγου
USS Grunion: Επαναστατική 3D εφαρμογή αποτυπώνει χαμένο υποβρύχιο του Β΄ΠΠ (βίντεο)
