Οι βυζαντινές δυνάμεις υπό τη διεύθυνση του πρωτοσέβαστου Αλεξίου Βρανά, επιτίθενται και διασκορπίζουν τις νορμανδικές, που μόλις 9 εβδομάδες πριν είχαν λεηλατήσει φριχτά τη Θεσσαλονίκη. Η σύγκρουση έλαβε χώρα κοντά στο Δημητρίτσι Σερρών από όπου πήρε το όνομά της.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 24 Αυγούστου 1185: Άλωση και λεηλασία της Θεσσαλονίκης από τους Νορμανδούς
Οι Νορμανδοί της Ιταλίας εκμεταλλεύτηκαν την αδυναμία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και κατέλαβαν το Δυρράχιο στις ακτές της Αδριατικής, το οποίο χρησιμοποίησαν ως βάση για να εισβάλουν στην αυτοκρατορία. Με 80.000 στρατό ο πολεμόχαρος λαός προέλασε μέχρι τη Θεσσαλονίκη την οποία πολιόρκησε από ξηράς, ενώ ο στόλος τους περιπλέοντας την κυρίως Ελλάδα απέκλεισε την πόλη από τον Θερμαϊκό κόλπο. Έχοντας κάνει λίγα για να την προετοιμάσει για μακρά πολιορκία, ο έπαρχος Δαυίδ Κομνηνός εγκατέλειψε την πόλη, που παρά τον ηρωϊσμό των λίγων υπερασπιστών της, έπεσε στα χέρια των Νορμανδών και λεηλατήθηκε.
Με τη δεύτερη ισχυρότερη πόλη της αυτοκρατορίας κατεστραμμένη, κρίση ξέσπασε στην Κωνσταντινούπολη με διαδηλωτές και στρατό να απαιτούν την εκθρόνιση του Ανδρόνικου του Α΄ του Κομνηνού, που εκτελέστηκε. Στο θρόνο ανέβηκε ο Ισαάκιος Άγγελος, που επέσπευσε τις στρατιωτικές προετοιμασίες. Οι Νορμανδοί, έχοντας ως έδρα την Θεσσαλονίκη και χωρίς σοβαρή αντίσταση, μοίρασαν τις δυνάμεις τους, εδραιώνοντας την κυριαρχία τους στην περιοχή και καταλαμβάνοντας σημαντικές πόλεις, όπως την Αμφίπολη των Σερρών, ενώ άλλα τμήματα προέλαυναν αργά προς την Κωνσταντινούπολη, όπου ήδη έπλεε ο νορμανδικός στόλος.
Στο μεταξύ, σημαντικές στρατιωτικές φυσιογνωμίες, όπως ο Αλέξιος Βρανάς, οργάνωσαν έναν μικρότερο αλλά περισσότερο πειθαρχημένο και πιο άρτια εξοπλισμένο από τους Νορμανδούς στρατό και βάδισαν για να τους συναντήσουν, πριν συγκεντρώσουν τις δυνάμεις τους. Με τα νορμανδικά τμήματα να έχουν διασπαστεί σε μικρά κλιμάκια λεηλατώντας υποστατικά και πολίχνες στην ανατολική Μακεδονία, οι Βυζαντινοί επέπεσαν διαδοχικά πάνω τους και τα κατανίκησαν σκοτώνοντας πολλούς. Οι μικρές αυτές αλλά συνεχόμενες νίκες είχαν αντίκτυπο στο ηθικό των Νορμανδών, που άρχισαν να αντιλαμβάνονται τη μειονεξία τους.
Νορμανδοί και Βυζαντινοί συναντήθηκαν στην πεδιάδα του Στρυμώνα κοντά στην περιοχή του Δημητρίτζη, όπως λεγόταν. Εντυπωσιασμένοι από την εικόνα και απόδοση του ρωμαϊκού στρατού, οι Νορμανδοί έστειλαν κήρυκες για διαπραγματεύσεις αλλά οι Βυζαντινοί αρνήθηκαν.
Οι Βυζαντινοί συναισθανόμενοι πως οι διαπραγματεύσεις γίνονταν για να κερδίσουν χρόνο οι Νορμανδοί, επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά. Η μάχη υπήρξε σκληρή αλλά η δυναμική τους έσπασε τελικά τις γραμμές των Νορμανδών που καταδιώχθηκαν απηνώς. Πολλοί σφαγιάστηκαν επί τόπου και βυζαντινά αποσπάσματα κυνήγησαν τους φυγάδες. Οι Νορμανδοί έφτασαν στην πόλη της Θεσσαλονίκης καταδιωκόμενοι αποφασίζοντας να την εγκατέλειψαν χωρίς μάχη και όσοι απέμειναν κατέφυγαν στο Δυρράχιο, θέτοντας τέλος στην εκστρατεία τους.
Ο Νορμανδικός κίνδυνος είχε σβήσει οριστικά για την αυτοκρατορία, που είχε δείξει ξανά τη στρατιωτική ισχύ της, εφόσον διέθετε στιβαρή ηγεσία και αξιοποιούσε την παράδοση της σε εκπαίδευση, πειθαρχία και επιτελικό σχεδιασμό. Η συντριπτική νίκη στερέωσε τη θέση του νέου αυτοκράτορα, Ισαακίου του Β΄ Αγγέλου και έκανε ακόμα και τους Τούρκους του σουλτανάτου του Ικονίου να αναθεωρήσουν τα σχέδιά τους για εισβολή.
