O δικτάτορας της Ρουμανίας, Νικολάι Τσαουσέσκου, πολιορκείται από διαδηλωτές στο κτίριο της κεντρικής επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρουμανίας. Καθώς το εξαγρωμένο πλήθος καταβάλλει τους σωματοφύλακές του, το ζεύγος Τσαουσέσκου ανεβαίνει στην ταράτσα του κτιρίου και διαφεύγει με ελικόπτερο. Είναι το κύκνειο άσμα του ίδιου και του καθεστώτος του.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 9 Νοεμβρίου 1989: Το “τείχος του Αίσχους” στο Βερολίνο πέφτει απροσδόκητα
Το 1989 ήταν έτος αποκάλυψης για τα σοσιαλιστικά καθεστώτα της Ανατολικής Ευρώπης. Το τείχος του Βερολίνου έπεσε, στέλνοντας τις δύο Γερμανίες στο δρόμο της επανένωσης. Στην Πολωνία το κίνημα της ‘Αλληλεγγύης’ οργάνωσε διαδηλώσεις με επίκεντρο τα ναυπηγεία του Γκντανσκ που απλώθηκαν σε όλη τη χώρα, γεγονός που θα οδηγήσει στην παραίτηση του δικτάτορα Γιαρουζέλσκι το επόμενο έτος. Στην Ουγγαρία, ήδη από την Άνοιξη, πρωτοβουλίες που ελήφθησαν από τη νέα κυβέρνηση της χώρας οδήγησαν σε έναν συγκρατημένο πλουραλισμό την πολιτική ζωή, με εργατικές μεταρρυθμίσεις, πολιτικές ελευθερίες και διεξαγωγή πολυκομματικών εκλογών.
Η Τσεχοσλοβακία από την άλλη περνούσε μια πιο έντονη περίοδο αλλαγών με διαδηλώσεις που θα οδηγήσουν τελικά στην παραίτηση της κυβέρνησης στις 28 Νοεμβρίου και στην διεξαγωγή εκλογών με πολυκομματικό σύστημα. Ακόμα και η σκληροπυρηνική Βουλγαρία, που πάντα ήταν κοντά στη γραμμή της Μόσχας, συγκλονίστηκε από διαδηλώσεις, αρχικά για θέματα περιβάλλοντος που γρήγορα έδωσαν τη θέση τους σε κεντρικά πολιτκά αιτήματα οδηγώντας τον επί πολλά χρόνια πρόεδρο της χώρας, Τοντώρ Ζίβκωφ σε παραίτηση και στην ανάδειξη νέας ηγεσίας που ευνοούσε αλλαγές προς το δημοκρατικότερο. Αυτές θα οδηγούσαν στη χαλάρωση του καθεστώτος και στην μετονομασία του Κομμουνιστικού Κόμματος της Βουλγαρίας σε Σοσιαλιστικό Κόμμα.
Μόνο η Ρουμανία έδειξε προς στιγμή να αντιστέκεται στην γενικότερη διάλυση που πυροδότησε η πτώση του τείχους του Βερολίνου. Ο Τσαουσέσκου είχε φροντίσει τα προηγούμενα χρόνια να απλώσει ένα πέπλο οικογενειοκρατίας στη χώρα. Ο ίδιος ήταν ο απόλυτος ηγέτης, η σύζυγός του ήταν η αντιπρόεδρος και ο γιός του ο ‘δελφίνος’. Ο Τύπος παρακολουθείτο και κατέπνιγε κάθε είδηση που αφορούσε είτε τη Δύση είτε τα “αδελφά” σοσιαλιστικά κράτη. Η μυστική αστυνομία “Σεκουριτάτε” ήλεγχε και παρακολουθούσε σχεδόν τα πάντα.
Η αλλαγή στη Ρουμανία ξεκίνησε από την πόλη της Τιμισοάρας, με διαδηλώσεις υποστήριξης ενός Ουγγρικής καταγωγής πάστορα, που εξελίχθηκαν σε πιο έντονες διαμαρτυρίες και τελικά κλιμακώθηκαν σε ανοιχτή σύγκρουση με το καθεστώς. Η φωτιά της Τιμισοάρας απλώθηκε σαν αστραπή από τις 15 Δεκεμβρίου μέχρι τις 21 σε όλη τη χώρα, φτάνοντας και στην πρωτεύουσα Βουκουρέστι. Εκεί, ο Τσαουσέσκου προσπάθησε να κατευνάσει τα πνεύματα με έναν ‘Φιλιππικό’ λόγο αλλά το πλήθος γρήγορα στράφηκε εναντίον του. Σύντομα, ούτε η αστυνομία, ούτε ο στρατός μπορούσαν να σταματήσουν την εξέγερση.
Η ημερομηνία της 22ας Δεκεμβρίου θεωρείται ημέρα κατάρρευσης, αφού το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρουμανίας έπαψε να υπάρχει ενώ ο ίδιος ο Τσαουσέσκου και η σύζυγός του κατόρθωσαν να διαφύγουν το λιντσάρισμα μόνο και μόνο για να συλληφθούν στα προάστια της πόλης, όπου προσγειώθηκε το ελικόπτερο AS365 Dauphin. Οι δυο τους θα περάσουν από ένα σύντομο αυτοσχέδιο στρατοδικείο και θα εκτελεστούν με καταιγισμό πυροβολισμών τη μέρα των Χριστουγέννων.
